राजनाथ सिंह करणार चिनी समकक्षांसोबत द्विपक्षीय चर्चा

राजनाथ सिंग आणि डोंग जून यांचे फाईल फोटो.

नवी दिल्ली: संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह हे लाओसमधील व्हिएन्टिन दौऱ्याच्या पहिल्या दिवशी बुधवारी त्यांचे चिनी समकक्ष ॲडमिरल डोंग जून यांची भेट घेणार आहेत. ते दोन्ही देशांमधील लष्करी तणाव कमी करण्यासाठी सुरू असलेल्या प्रयत्नांचा आढावा घेतील. सिंग आणि डोंग यांच्यात ही भेट परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर यांनी ब्राझीलमध्ये जी-20 शिखर परिषदेच्या पार्श्वभूमीवर त्यांचे चिनी समकक्ष वांग यी यांची भेट घेतल्यानंतरच्या दोनच दिवसांनी होणार आहे.

ऑक्टोबरच्या अखेरीस प्रत्यक्ष नियंत्रण रेषेवर (LAC) विघटन प्रक्रिया सुरू झाल्यानंतर दोन्ही परराष्ट्र मंत्र्यांमधील ही पहिलीच बैठक आहे. जयशंकर यांनी त्यांच्या टीकेमध्ये भारत आणि चीनच्या संबंधांचे “महत्त्व” आणि आंतरराष्ट्रीय राजकारणातील त्यांची भूमिका यांवर प्रकाश टाकला.

राजनाथ सिंह म्हणाले, “धोरणाची आणि भूमिकेची अंमलबजावणी नियोजनाप्रमाणे होत आहे हे लक्षात घेऊन आनंद झाला”. त्यांनी X वर एक पोस्ट देखील लिहिली ज्यात ‘एलएसी’मधील विलगीकरण प्रक्रियेतील प्रगतीची प्रशंसा केली.

सिंग आणि डोंग यांनी एलएसी परिस्थितीवर अधिक सखोल चर्चा करणे आणि डी-एस्केलेशनच्या संदर्भात अभिसरणावर पोहोचण्याच्या दिशेने काम करणे अपेक्षित आहे.

21 ऑक्टोबर रोजी भारत आणि चिनी सैन्याने डेपसांग मैदाने आणि डेमचोकमधून विल्हेवाट लावण्याचा करार केला होता. त्यांनी गस्त पुन्हा सुरू करण्याचेही मान्य केले होते. 12 नोव्हेंबर रोजी, भारत आणि चीनने डेपसांग मैदानी भागात गस्तीचा पहिला संच पूर्ण केला. सूत्रांनी सांगितले की भारताचे लक्ष LAC वर मोठ्या प्रमाणात डी-एस्केलेशन हाती घेण्यावर आहे, याचा अर्थ असा होईल की एप्रिल 2020 पासून दोन्ही बाजूंनी आणलेले अतिरिक्त सैन्य त्यांच्या स्थानावर परत जाईल..

चीनच्या संरक्षण मंत्र्यांची भूमिका

चीनमध्ये, संरक्षण मंत्री ही मुख्यत्वे औपचारिक भूमिका असते आणि इतर देशांसोबत लष्करी मुत्सद्देगिरीचा सार्वजनिक चेहरा असतो. भारत आणि अमेरिकेसारख्या लोकशाहीच्या संरक्षण मंत्र्यांपेक्षा चीनच्या मंत्र्यांची भूमिका वेगळी असते. चीनच्या संरक्षण मंत्र्यांकडे कमांड पॉवर नाही, जी सेंट्रल मिलिटरी कमिशन (CMC) कडे आहे.

डोंग यांचा सीएमसीमध्ये समावेश केला गेला नाही किंवा त्यांना राज्य कौन्सिलर म्हणून नियुक्त केले गेले नाही, ज्यामुळे त्यांना निर्णय घेण्याचे अधिकार नसलेले संरक्षण मंत्री बनवले गेले.

पारंपारिकपणे, चीनचे संरक्षण मंत्री पक्ष आणि राज्य CMC चे सदस्य आहेत, त्यांना पक्षाचे प्रमुख आणि CMC चेअरमन – दोन्ही पदे सध्या अध्यक्ष शी जिनपिंग यांच्याकडे आहेत. संरक्षण मंत्री सामान्यत: राज्य काउन्सिलर देखील आहेत, त्यांना इतर राष्ट्रीय स्तरावरील मंत्र्यांच्या बरोबरीचा दर्जा दिला आहे आणि त्यांना चिनी पंतप्रधान, पक्षाचे द्वितीय क्रमांकाचे नेते आणि सरकारचे प्रमुख यांच्यापर्यंत थेट प्रवेश दिला आहे.

ॲडमिरल डोंग यांनी 2023 च्या उत्तरार्धात या पदाचा कार्यभार स्वीकारला होता, त्यांचे पूर्ववर्ती जनरल ली शांगफू, जे त्या वर्षी ऑगस्टपासून सार्वजनिकरित्या बेपत्ता होते, त्यांना भ्रष्टाचाराच्या आरोपाखाली काढून टाकण्यात आले होते, जे तीन महिन्यांत दुसरे नेतृत्व बदल घडले.

त्यांचे पूर्ववर्ती जनरल वेई फेंगे यांनाही पदावरून काढून टाकल्यानंतर ली यांनी पदभार स्वीकारला होता.