नवी दिल्ली: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी रशियाकडून तेल खरेदी थांबवण्याचे आश्वासन दिल्याचा दावा अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी केल्यानंतर भारताने पुन्हा एकदा स्पष्ट केले आहे, की त्यांचे ऊर्जा आयातीचे निर्णय केवळ राष्ट्रीय हितांनुसार घेतले जातात. गुरुवारी एका निवेदनात, परराष्ट्र मंत्रालयाचे (एमईए) प्रवक्ते रणधीर जयस्वाल म्हणाले की, “गेल्या दशकात भारताने अमेरिकेसोबतचे ऊर्जा सहकार्य सातत्याने वाढवले आहे. सध्याच्या प्रशासनाने भारतासोबत ऊर्जा सहकार्य वाढविण्यात रस दाखवला असून,चर्चा चालू आहेत”.
“भारत तेल आणि वायूचा एक महत्त्वाचा आयातदार आहे. अस्थिर ऊर्जा परिस्थितीत भारतीय ग्राहकांचे हित जपणे हे आमचे सतत प्राधान्य राहिले आहे. आमच्या आयात धोरणे पूर्णपणे या उद्देशाने निर्देशित आहेत. स्थिर ऊर्जा किमती आणि सुरक्षित पुरवठा सुनिश्चित करणे हे आमच्या ऊर्जा धोरणाचे दुहेरी उद्दिष्ट आहे. यामध्ये आमच्या ऊर्जा स्रोतांचे व्यापकीकरण आणि बाजारातील परिस्थिती पूर्ण करण्यासाठी योग्य ते विविधीकरण करणे समाविष्ट आहे,” असे निवेदनात म्हटले आहे.
बुधवारी रात्री ट्रम्प यांनी ओव्हल ऑफिसच्या ब्रीफिंगमध्ये पत्रकारांना सांगितले की, पंतप्रधान मोदींनी त्यांना आश्वासन दिले होते की भारत रशियाकडून तेल खरेदी थांबवेल. “भारत तेल खरेदी करत आहे याबद्दल मला आनंद नव्हता, आणि त्यांनी (मोदींनी) आज मला आश्वासन दिले की ते रशियाकडून तेल खरेदी करणार नाहीत,” ट्रम्प म्हणाले. “हे एक मोठे पाऊल आहे. आता आम्ही चीनलाही तेच करायला लावणार आहोत.” रशियाच्या ऊर्जा उत्पन्नावर मर्यादा घालण्यासाठी आणि युक्रेनमध्ये शांतता कराराकडे नेण्यासाठी वॉशिंग्टनच्या व्यापक प्रयत्नांचा एक भाग म्हणून मॉस्कोकडून खरेदी कमी करण्यासाठी नवी दिल्लीवर दबाव आणण्यासाठी ट्रम्प यांनी वारंवार भारताला लक्ष्य केले आहे. भारताच्या अमेरिकेतील निर्यातीवर त्यांनी शुल्क लादले आहे. भारत आणि चीन सध्या रशियन समुद्री कच्च्या तेलाचे दोन सर्वात मोठे खरेदीदार आहेत, फेब्रुवारी 2022 मध्ये युक्रेनवर आक्रमण केल्यानंतर मॉस्कोवर पाश्चात्य निर्बंध लादण्यात आल्यापासून सवलतीच्या दरांवर भांडवल करत आहेत.
ऊर्जा व्यापाराच्या आकडेवारीनुसार, सप्टेंबरमध्ये रशिया भारताचा सर्वोच्च तेल पुरवठादार राहिला, जो दररोज सुमारे 1.62 दशलक्ष बॅरल निर्यात करत होता – भारताच्या एकूण कच्च्या तेलाच्या आयातीपैकी सुमारे एक तृतीयांश.
भारताचा ‘सर्वात विश्वासार्ह ऊर्जा भागीदार’
भारतातील रशियाचे राजदूत डेनिस अलिपोव्ह यांनी गुरुवारी मॉस्कोच्या भागीदारीचे समर्थन केले, आणि म्हटले की रशिया हा भारताचा “सर्वात विश्वासार्ह ऊर्जा भागीदार” आणि “किफायतशीर पर्याय” आहे. रशिया-भारत धोरणात्मक भागीदारीच्या 25 व्या वर्धापन दिनानिमित्त आयोजित कार्यक्रमात बोलताना अलिपोव्ह यांनी नागरी अणुऊर्जेमध्ये सुरू असलेल्या सहकार्यावर प्रकाश टाकला, ज्यामध्ये लहान मॉड्यूलर रिअॅक्टर्स (SMRs) यांचा समावेश आहे. “भारताच्या कच्च्या तेलाच्या खरेदीपैकी एक तृतीयांश रशियाकडून येतात. आम्ही किफायतशीर पर्याय आहोत आणि आम्ही भारताचे सर्वात विश्वासार्ह ऊर्जा भागीदार आहोत,” असे ते म्हणाले.
जुलै 2024 मध्ये पंतप्रधान मोदींच्या मॉस्को भेटीनंतर, रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन हे डिसेंबरमध्ये वार्षिक भारत-रशिया शिखर परिषदेसाठी भारताला भेट देणार आहेत. गेल्या महिन्यात, भारत आणि रशियाने घोषणा केली, की त्यांनी नवी दिल्ली आणि रशियाच्या नेतृत्वाखालील युरेशियन इकॉनॉमिक युनियन (EAEU) यांच्यातील मुक्त व्यापार करारासाठी (FTA) अटींवर सहमती दर्शविली आहे, ज्यामुळे दोन्ही धोरणात्मक भागीदारांमधील आर्थिक संबंध आणखी दृढ होण्याची अपेक्षा आहे.
Recent Comments