न्यूयॉर्क महापौरपदाच्या शर्यतीत जोहरान ममदानींच्या विजयाची शक्यता

जोहरान ममदानी न्यू यॉर्कमध्ये बोलताना.

नवी दिल्ली: डेमोक्रॅट जोहरान ममदानी यांच्या महापौरपदाच्या उत्साही प्रचार- मोहिमेत न्यूयॉर्कमधील नागरिकांनी गेल्या निवडणुकीपेक्षा चार पट जास्त मतदान केले. न्यूयॉर्क शहरातील मतदान मंगळवारी होणार आहे. या बाह्य वार्षिक निवडणुकीकडे संपूर्ण अमेरिका आणि जगभराचे लक्ष आहे, कारण ममदानी यांचा संभाव्य विजय गेल्या वर्षी व्हाईट हाऊस आणि काँग्रेसच्या पराभवामुळे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या विरोधात असलेल्या डेमोक्रॅटिक पक्षासाठी एक ‘ब्लूप्रिंट’ देऊ शकतो.

25 ऑक्टोबर ते 2 नोव्हेंबरदरम्यान झालेल्या नऊ दिवसांच्या सुरुवातीच्या मतदानात न्यूयॉर्क शहरातील मतदार मोठ्या संख्येने सहभागी झाले होते. न्यूयॉर्क शहरातील निवडणूक मंडळाने अंदाज लावला आहे, की किमान 7 लाख 35 हजार लोकांनी लवकर मतदान केले. 2022 मध्ये, ही संख्या सुमारे 1 लाख 70 हजार होती, तर सुमारे 1 लाख 51 हजार मतदार रविवारी लवकर मतदान करण्यासाठी बाहेर पडले होते. राज्य विधानसभेचे सदस्य असलेले ममदानी हे न्यूयॉर्कचे माजी डेमोक्रॅटिक गव्हर्नर अँड्र्यू कुओमो यांच्याविरुद्ध उभे आहेत, जे या वर्षाच्या सुरुवातीला पक्षाच्या प्राथमिक फेरीत पराभूत झाल्यानंतर अपक्ष म्हणून निवडणूक लढवत आहेत आणि रिपब्लिकन उमेदवार कर्टिस स्लिवा यांच्याविरुद्ध आहेत. सर्व मतप्रवाहांमध्ये ममदानी पुढे आहेत, ते कुओमोपेक्षा 7 टक्के ते 20 टक्के पुढे आहेत.

न्यूयॉर्क शहराचे राजकारण

जगातील भांडवलशाही राजधानी शहरातील स्फोटक निवडणूक एका स्वयंघोषित लोकशाही समाजवादीची निवड करण्यासाठी सज्ज आहे, जी येणाऱ्या काही वर्षांसाठी अमेरिकन राजकारणाची पुनर्रचना करू शकते. जगाची आर्थिक राजधानी आणि जागतिक स्तरावर अब्जाधीशांचे सर्वात मोठे केंद्र असलेले वॉल स्ट्रीट जिथे आहे, अशा न्यूयॉर्क शहराच्या राजकारणाचा अमेरिकन अर्थव्यवस्थेवर आणि संस्कृतीवर मोठा प्रभाव आहे. वाणिज्य सचिव हॉवर्ड लुटनिक आणि मध्य पूर्वेचे विशेष दूत स्टीव्ह विटकॉफ यांच्यासह ट्रम्पचे अनेक वरिष्ठ अधिकारी शहरात दीर्घकाळ राहिले आहेत. वॉशिंग्टनमधील राजकारणावर या शहराचा सतत प्रभाव आहे. सिनेट अल्पसंख्याक नेते चक शुमर आणि हकीम जेफ्रीज यांच्यासह अमेरिकन काँग्रेसमधील अनेक डेमोक्रॅटिक नेते न्यूयॉर्क शहरातील आहेत. अमेरिकन काँग्रेसच्या इतिहासात सर्वात जास्त काळ स्वतंत्र राहिलेले बर्नी सँडर्स हे ब्रुकलिनचे आहेत.

या शहरात दहा लाखांहून अधिक ज्यू आहेत, ज्यामुळे ते इस्रायलबाहेरील ज्यू लोकसंख्येसाठी सर्वात मोठे शहर बनले आहे. 7 ऑक्टोबर 2023 रोजी हमासने केलेल्या हल्ल्यानंतर आणि त्यानंतर गाझामधील युद्धानंतर स्वतःच्या राजकीय वातावरणातील विघटनाचा सामना करणारी ही लोकसंख्या आहे. पॅलेस्टिनी समर्थक आणि झायोनिस्टविरोधी राजकारणाचा वारसा निर्माण करणारे मुस्लिम उमेदवार ममदानी, शहराच्या विविध धार्मिक स्वरूपातून मते मिळविण्यासाठी वर्षाचा बराचसा भाग आपल्या पदावर नियंत्रण ठेवण्यात घालवत आहेत. 34 वर्षीय ममदानींचा जन्म युगांडामध्ये झाला आणि 2018 मध्ये ते अमेरिकन नागरिक झाले. अहवालांनुसार, निवडणुकीचे शेवटचे आठवडे वादग्रस्त ठरले, ममदानींच्या श्रद्धा आणि वांशिकतेवर वारंवार हल्ले झाले. जॉर्जियामधील अमेरिकन प्रतिनिधी मार्जोरी टेलर ग्रीन यांनी ममदानी यांनी प्राइमरी जिंकल्यानंतर बुरख्यात लपलेल्या ‘स्टॅच्यू ऑफ लिबर्टी’चा फोटो पोस्ट केला.

सँडर्स आणि अलेक्झांड्रिया ओकासिओ-कॉर्टेझसारख्या अनेक वरिष्ठ डेमोक्रॅटिक नेत्यांनी ममदानींना पाठिंबा दिला; तर जेफ्रीज आणि माजी अमेरिकेचे अध्यक्ष बराक ओबामासारख्या इतरांनी शेवटपर्यंत त्यांचा पाठिंबा जाहीर करण्याची वाट पाहिली. ममदानी यांना मिळालेल्या समर्थनांभोवतीची कहाणी 2026 च्या अमेरिकन मध्यावधी निवडणुकीसाठी पक्ष स्वतःची तयारी करत असताना डेमोक्रॅट्समधील गोंधळात आणखी एक थर जोडला गेला. रविवारी ट्रम्प यांनी अमेरिकन टेलिव्हिजन मालिका “60 मिनिट्स” मधील एका मुलाखतीत 67 वर्षीय कुओमोचे समर्थन केले.

शहराच्या सेवांवर देखरेख करण्यापासून ते त्याचे बजेट प्रस्तावित करण्यापर्यंत आणि विविध स्थानिक सरकारी संस्थांमध्ये व्यक्तींची नियुक्ती करण्यापर्यंत, शहराच्या प्रशासनात न्यूयॉर्क शहराच्या महापौरांची मोठी भूमिका आहे. सप्टेंबरमध्ये विद्यमान डेमोक्रॅटिक महापौर एरिक अॅडम्स शर्यतीतून बाहेर पडले आणि कुओमोचे समर्थन केले. अॅडम्सच्या कार्यकाळात अनेक घोटाळे झाले, ज्यामध्ये यूएस फेडरल एजन्सींनी लाचखोरी आणि फसवणुकीचा आरोप लावला होता, तर त्यांच्या अंतर्गत वर्तुळातील सदस्यांना न्यायालयीन चौकशीचा सामना करावा लागला. या वातावरणात, ममदानींच्या मोहिमेने रहिवाशांना दररोज भेडसावणाऱ्या तीन मूलभूत मुद्द्यांवर लक्ष केंद्रित केले – भाडे गोठवणे, सेवा मोफत करताना जलद बसेस आणि प्रत्येक न्यूयॉर्करला सार्वत्रिक बालसंगोपन. अॅडम्सच्या कार्यकाळात भाडे-स्थिर घरांच्या भाड्यात वार्षिक वाढ झाली आहे. जूनमध्ये, एक वर्षाचा भाडेपट्टा असलेल्या भाडेकरूंसाठी भाडे 3 टक्के आणि दोन वर्षांचा भाडेपट्टा असलेल्या भाडेकरूंसाठी 4.5 टक्के वाढ झाली आहे. ममदानींच्या मोहिमेने न्यूयॉर्क शहराला वेढलेल्या परवडणाऱ्या किमतीच्या संकटावर लक्ष केंद्रित करणे सुरू ठेवले आहे, तर त्यांच्या प्रतिस्पर्ध्यांनी भाडे गोठवण्यामागील कल्पनेवर हल्ला करण्याचा प्रयत्न केला आहे. न्यूयॉर्कचे माजी गव्हर्नर कुओमो, सुरुवातीला आघाडीला असूनही, डेमोक्रॅटिक प्रायमरीमध्ये ममदानी यांच्याकडून पराभूत झाले. कुओमो, ज्यांचे वडील मारियो, न्यूयॉर्कचे गव्हर्नरदेखील होते, त्यांनी प्रायमरीदरम्यान कमकुवत प्रचार केला होता. तथापि, अपक्ष उमेदवार म्हणून त्यांच्या निवडणूकीला न्यूयॉर्क शहराचे माजी महापौर मायकेल आर. ब्लूमबर्ग आणि बिल अ‍ॅकमन यांच्यासह अनेक अब्जाधीशांचा पाठिंबा मिळाला आहे. ट्रम्प यांचे प्रमुख समर्थक असलेले अ‍ॅकमन यांनी या वर्षी एप्रिलमध्ये कुओमोला पाठिंबा दिला आणि ममदानींच्या समाजवादी प्रतिष्ठेवर हल्ला करत राहिले आहेत. ब्लूमबर्गने अलिकडेच कुओमोला पाठिंबा देणाऱ्या राजकीय कृती समितीला (पीएसी) 1.5 दशलक्ष डॉलर्सची देणगी दिली. डेमोक्रॅटिक प्रायमरीमध्ये, ब्लूमबर्गने कुओमोच्या अयशस्वी बोलीला पाठिंबा देण्यासाठी जवळजवळ 8 दशलक्ष डॉलर्स खर्च केल्याचे वृत्त आहे. जूनमध्ये, ब्लूमबर्गने ‘एक्स’वरील एका पोस्टमध्ये कुओमोला ‘सर्वोत्तम पर्याय’ म्हणून जाहीरपणे पाठिंबा जाहीर केला.