नवी दिल्ली: परराष्ट्र सचिव विक्रम मिस्त्री यांच्या बीजिंग भेटीदरम्यान चीनने यावर्षी कैलास मानसरोवर यात्रा पुन्हा सुरू करण्यास सहमती दिली असून भारत आणि चीन दोघांनीही दोन्ही देशांमधील थेट विमानसेवा पुन्हा सुरू करण्यास तत्वतः सहमती दर्शविली आहे. “उभय देशांनी 2025 च्या उन्हाळ्यात कैलास मानसरोवर यात्रा पुन्हा सुरू करण्याचा निर्णय घेतला. संबंधित यंत्रणा विद्यमान करारांनुसार असे करण्याच्या पद्धतींवर चर्चा करेल,” असे परराष्ट्र मंत्रालयाने सोमवारी जारी केलेल्या निवेदनात म्हटले आहे.
त्यात असेही म्हटले आहे की “दोन्ही बाजूंनी जलविज्ञानविषयक डेटा आणि सीमापार नद्यांशी संबंधित इतर सहकार्याची तरतूद पुन्हा सुरू करण्यावर चर्चा करण्यासाठी भारत-चीन तज्ञ पातळीवरील यंत्रणेची लवकर बैठक घेण्यास सहमती दर्शविली”. पुढे, निवेदनात म्हटले आहे की “नवी दिल्ली आणि बीजिंग दोन्ही देशांमधील थेट हवाई सेवा पुन्हा सुरू करण्यावर भारत-चीनने तत्वतः सहमती दर्शविली आणि दोन्ही बाजूंचे संबंधित तांत्रिक अधिकारी लवकरात लवकर या उद्देशासाठी एक बैठक घेऊन वाटाघाटी करतील”.
26 जानेवारी ते 27 जानेवारी दरम्यान परराष्ट्र सचिव-उपमंत्री विक्रम मिश्री संवाद यंत्रणेसाठी दोन दिवसांच्या चीन दौऱ्यावर होते. नोव्हेंबरमध्ये ब्राझीलच्या रिओ डी जानेरो येथे झालेल्या जी20 नेत्यांच्या शिखर परिषदेच्या पार्श्वभूमीवर परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर आणि त्यांचे चिनी समकक्ष वांग यी यांच्यात झालेल्या बैठकी आणि गेल्या महिन्यात बीजिंगमध्ये भारताचे राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार अजित डोभाल आणि वांग यांच्यात झालेल्या विशेष प्रतिनिधींच्या बैठकीनंतर भारतीय परराष्ट्र सचिवांचा हा दौरा आहे.
21 ऑक्टोबर 2024 रोजी भारताने पहिल्यांदा जाहीर केलेल्या प्रत्यक्ष नियंत्रण रेषेवरील (एलएसी) घर्षण बिंदूंवर विलगीकरणाच्या करारानंतर नवी दिल्ली आणि बीजिंगमधील राजकीय संबंधांबाबतच्या बदललेल्या परिस्थितीमुळे उच्चस्तरीय संवाद निर्माण झाले आहेत. या करारामुळे 23 ऑक्टोबर रोजी रशियाच्या काझान शहरात होणाऱ्या ब्रिक्स शिखर परिषदेच्या पार्श्वभूमीवर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग यांच्यात बैठकीचा मार्ग मोकळा झाला. 2020 च्या उन्हाळ्यात गलवान येथे झालेल्या संघर्षानंतर दोन्ही देशांमधील संबंध तणावपूर्ण आहेत. सोमवारी मिस्री यांनी वांग यांची भेट घेतली.
भारत चिनी लोकांशी झालेल्या चर्चेत कैलास मानसरोवर यात्रा पुन्हा सुरू करण्याचा मुद्दा उपस्थित करत आहे. कोविड-19 साथीच्या आजारामुळे 2020 पासून ही यात्रा स्थगित करण्यात आली होती, परंतु मिस्री यांच्या भेटीनंतर दोन्ही बाजूंनी या उन्हाळ्यात यात्रा पुन्हा सुरू करण्यास सहमती दर्शविली आहे. चीन दोन्ही देशांमधील थेट हवाई उड्डाणे पुन्हा सुरू करण्याची मागणी बऱ्याच काळापासून करत आहे. कोविड-19 साथीच्या आजारापासून थेट उड्डाणे देखील स्थगित ठेवण्यात आली आहेत. शिवाय, बीजिंगने नवी दिल्लीला भारतात प्रवास करणाऱ्या चिनी नागरिकांना अधिक व्हिसा जारी करण्याचे आवाहन केले आहे.
परराष्ट्र मंत्रालयाच्या निवेदनात व्हिसा जारी करण्याच्या चर्चेचा उल्लेख नाही, तथापि, दोन्ही बाजूंनी भारत आणि चीनमधील लोकांमधील संबंध सुलभ करण्यासाठी “योग्य उपाययोजना करण्यास” सहमती दर्शविली आहे असे म्हटले आहे. बीजिंगने लोकांशी संबंध निर्माण करण्यासाठी पत्रकार आणि थिंक-टँकमध्ये अधिक देवाणघेवाण करण्याचे आवाहन केले आहे. परराष्ट्र सचिव मिस्री यांनी चीनचे परराष्ट्र व्यवहार उपमंत्री सन वेइडोंग यांची भेट घेतली. सन 2019 ते 2022 दरम्यान भारतात चीनचे राजदूत होते.
मिस्री यांनी चीनच्या कम्युनिस्ट पक्षाच्या केंद्रीय समितीच्या आंतरराष्ट्रीय विभागाचे प्रमुख लिऊ जियानचाओ यांचीही भेट घेतली.
Recent Comments