नवी दिल्ली: 2009 पासून अमेरिकेत बेकायदेशीरपणे प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या सुमारे 16 हजार भारतीयांना अमेरिकेतून हद्दपार करण्यात आले आहे, अशी माहिती परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांनी गुरुवारी राज्यसभेत दिली. त्यांनी पुढे सांगितले की, अमेरिकन अधिकाऱ्यांकडून हद्दपार करण्यात आलेल्या भारतीयांना कोणत्याही प्रकारे ‘अपमानास्पद वागणूक’ दिली जाऊ नये यासाठी नवी दिल्ली अमेरिकेशी संपर्क साधत आहे.
अमृतसरमध्ये गेल्या दिवशी उतरलेल्या हद्दपारीच्या विमानाबाबत राज्यसभेत दिलेल्या निवेदनात जयशंकर यांनी अधोरेखित केले की ‘हद्दपारीची प्रक्रिया नवीन नाही, तर अनेक वर्षांपासून सुरू आहे.
निर्वासनाच्या विमानात असलेल्या भारतीयांना हातकड्या आणि पायांना साखळ्यांनी बांधण्यात आल्याच्या वृत्तांचा संदर्भ देत, 2012 पासून अमेरिकन अधिकाऱ्यांनी निर्बंधांचा वापर करणे ही एक मानक कार्यपद्धती आहे, असे त्यांनी सांगितले. भारतीय परराष्ट्रमंत्र्यांनी सभागृहात दिलेल्या आकडेवारीनुसार, 2009 पासून अमेरिकेतून एकूण 15 हजार 903 भारतीयांना हद्दपार करण्यात आले आहे, ज्यात बुधवारी अमृतसरला परत आणण्यात आलेल्या 104 जणांचा समावेश आहे.
“कायदेशीर हालचालींना प्रोत्साहन देणे आणि बेकायदेशीर हालचालींना परावृत्त करणे हे आपल्या सामूहिक हिताचे आहे. शिवाय, बेकायदेशीर हालचालींमध्ये अडकलेले आपले नागरिक स्वतः इतर गुन्ह्यांचे बळी बनतात,” असे जयशंकर यांनी राज्यसभेत सांगितले. ते पुढे म्हणाले: “जर त्यांचे नागरिक परदेशात बेकायदेशीरपणे राहत असल्याचे आढळले तर त्यांना परत घेणे हे सर्व देशांचे कर्तव्य आहे. हे स्वाभाविकपणे त्यांच्या राष्ट्रीयत्वाच्या स्पष्ट पडताळणीच्या अधीन आहे. हे कोणत्याही विशिष्ट देशाला लागू होणारे धोरण नाही किंवा केवळ भारताने पाळलेले धोरण नाही.”
परत आलेल्या भारतीयांना हातकड्या घालून आणि त्यांचे पाय अडवून अमेरिकन लष्करी विमानाने अमृतसरला आणण्यात आल्याचे वृत्त असल्याने, हद्दपारीच्या विमानावरून वाद निर्माण झाला. या विमानात एकूण 104 भारतीय होते, त्यापैकी बहुतेक पंजाब, हरियाणा आणि गुजरात राज्यांचे होते. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या व्हाईट हाऊस भेटीपूर्वी ही स्वदेशी परतीची विमानसेवा आणि भारतातील आजूबाजूचे वाद उद्भवले आहेत, जी पुढील आठवड्यात होण्याची शक्यता आहे.
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड जे. ट्रम्प यांच्या देशांतर्गत अजेंडाचा केंद्रबिंदू बेकायदेशीर स्थलांतरितांची परतफेड हा आहे.
गेल्या आठवड्यात दोन्ही नेत्यांमधील कॉलदरम्यान भारतीयांच्या अमेरिकेत बेकायदेशीर स्थलांतराचा मुद्दाही उपस्थित करण्यात आला होता. भारताने नेहमीच असे म्हटले आहे की ते अमेरिकेच्या कोणत्याही स्वदेशी परतण्याच्या प्रयत्नांचे स्वागत करेल, जर व्यक्ती भारताचे सत्यापित नागरिक असतील तर.
“आमचे लक्ष कायदेशीर प्रवाशासाठी व्हिसा सुलभ करण्यासाठी पावले उचलताना, बेकायदेशीर स्थलांतर उद्योगावर कडक कारवाई करण्यावर असले पाहिजे. परतणाऱ्या निर्वासितांनी एजंट आणि इतर सहभागींबद्दल दिलेल्या माहितीच्या आधारे, कायदा अंमलबजावणी संस्था आवश्यक प्रतिबंधात्मक आणि अनुकरणीय कारवाई करतील,” असे जयशंकर यांनी राज्यसभेत सांगितले.
गेल्या वर्षी ऑक्टोबरमध्ये, अमेरिकेतून दुसऱ्या एका चार्टर्ड विमानाने बेकायदेशीरपणे अमेरिकेत प्रवेश केलेल्या 100 हून अधिक भारतीयांना परत आणले. अलिकडच्या काळात, अमेरिकन अधिकाऱ्यांनी (यूएस कस्टम्स अँड बॉर्डर प्रोटेक्शन) केलेल्या चकमकींमध्ये वाढ झाल्यामुळे अमेरिकेतून परत आणल्या जाणाऱ्या भारतीयांची संख्या वाढली आहे.
1 ऑक्टोबर 2023 ते 30 सप्टेंबर 2024 दरम्यान, अमेरिकन सीमा अधिकाऱ्यांनी योग्य कागदपत्रांशिवाय उत्तर अमेरिकन देशात प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या 90 हजार 415 भारतीयांना अटक केली. त्यापैकी सुमारे 25 हजार 616 जणांनी मेक्सिकन सीमा ओलांडून बेकायदेशीरपणे प्रवेश करण्याचा प्रयत्न केला तर 43 हजार 764 जणांनी कॅनेडियन सीमेवरून प्रवास केला. उर्वरित लोक कदाचित वैध प्रवास कागदपत्रांसह देशात प्रवेश करणारे होते परंतु अमेरिकेत जास्त काळ राहिले होते.
2023 मध्ये, अमेरिकन सीमा अधिकाऱ्यांनी बेकायदेशीरपणे देशात प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या 96 हजार 917 भारतीयांना ताब्यात घेतले. अलिकडच्या काळात भारतीय हे बेकायदेशीरपणे अमेरिकेत प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या लोकांच्या सर्वात मोठ्या गटांपैकी एक बनले आहेत.
Recent Comments