नवी दिल्ली: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या तीन देशांच्या दौऱ्याच्या समारोपानिमित्त ते आज ओमानमध्ये आहेत. भारत आज, गुरुवारी ओमानसोबत मुक्त व्यापार करारावर स्वाक्षरी करणार आहे. या भेटीदरम्यान व्यापार, गुंतवणूक, ऊर्जा, संरक्षण, तंत्रज्ञान, कृषी, संस्कृती आणि दोन्ही देशांतील लोकांमधील संबंध यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये अनेक महत्त्वाचे करार अपेक्षित आहेत. नवी दिल्लीने पश्चिम आशियामध्ये आपले व्यापारी संबंध अधिक दृढ करण्याचा प्रयत्न केला आहे, ज्यामध्ये संयुक्त अरब अमिरातीसोबत (यूएई) आधीच एक करार झाला आहे आणि गल्फ कोऑपरेशन कौन्सिलसोबत (जीसीसी) वाटाघाटी सुरू आहेत. जीसीसीमध्ये ओमान, यूएई, बहरीन, सौदी अरेबिया, कुवेत आणि कतार यांचा समावेश आहे.
पंतप्रधान मोदींच्या उपस्थितीत वाणिज्य आणि उद्योग मंत्री पीयूष गोयल भारताच्या वतीने या करारावर स्वाक्षरी करतील. यासह, यूके, युरोपियन युनियन (ईयू), चिली, अमेरिका, न्यूझीलंड आणि असोसिएशन ऑफ साउथ-ईस्ट एशियन नेशन्स (आसिआन) यासह अनेक देशांसोबत वर्षभर चाललेल्या विस्तृत व्यापार वाटाघाटींची सांगता होईल. बुधवारी भारत-ओमान बिझनेस फोरमला संबोधित करताना गोयल यांनी अधोरेखित केले की, या करारामुळे वस्त्रोद्योग, ऑटोमोबाईल्स, रत्ने आणि दागिने, नवीकरणीय ऊर्जा, ऑटो सुटे भाग आणि पादत्राणे यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये ‘अफाट क्षमता’ आहे. भारत आणि ओमान यांच्यातील सर्वसमावेशक आर्थिक भागीदारी करारासाठी (सीईपीए) वाटाघाटी नोव्हेंबर 2023 मध्ये सुरू झाल्या आणि या वर्षाच्या सुरुवातीला त्या पूर्ण झाल्या. मंत्र्यांनी भविष्यातील सहकार्यासाठी संभाव्य क्षेत्रांचीही रूपरेषा मांडली—ऊर्जा संक्रमण, पायाभूत सुविधा विकास, अन्न सुरक्षा आणि स्टार्टअप परिसंस्था. सीएपीएमुळे द्विपक्षीय व्यापाराला चालना मिळण्याची अपेक्षा आहे, जो गेल्या आर्थिक वर्षात (2024-2025) 10.61 अब्ज डॉलर्स होता.
भारताने ओमानमधून अंदाजे 6.5 अब्ज डॉलर्स किमतीच्या वस्तू आयात केल्या, तर 4 अब्ज डॉलर्स किमतीच्या वस्तू निर्यात केल्या. भारत प्रामुख्याने ओमानमधून खनिज इंधन आणि खते आयात करतो. बुधवारी मस्कतमध्ये दाखल झाल्यानंतर, पंतप्रधान आज बिझनेस फोरममध्ये सहभागी होतील आणि ओमानचे सुलतान हैथम बिन तारिक यांच्यासोबतच्या अधिकृत द्विपक्षीय बैठकीव्यतिरिक्त, ओमानमधील भारतीय समुदायाशी संवाद साधण्याची शक्यता आहे. मोदी त्यानंतर भारतात परततील.
ओमान पश्चिम आशियाई प्रदेशात भारताच्या सर्वात जवळच्या संरक्षण भागीदारांपैकी एक म्हणून उदयास आला आहे. नवी दिल्ली आपल्या जुन्या होत चाललेल्या जग्वार विमानांच्या ताफ्यासाठी सुट्या भागांसाठी मस्कतकडे पाहत आहे. ओमानकडे अजूनही सुमारे 20-24 जग्वार विमाने आहेत. अँग्लो-फ्रेंच लढाऊ विमान चालवणारा भारत हा एकमेव देश आहे. सीईपीए व्यतिरिक्त, गुंतवणूक, ऊर्जा, संरक्षण, तंत्रज्ञान, कृषी, संस्कृती आणि दोन्ही देशांतील लोकांमधील संबंध यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये नवीन उपक्रम जाहीर होण्याची अपेक्षा आहे. भारत आणि ओमान हे दोन्ही देश त्यांच्या राजनैतिक संबंधांची 70 वर्षे साजरी करत आहेत, जे सर्वप्रथम 1955 मध्ये स्थापित झाले होते. 2018 मधील भेटीनंतर मोदींची ओमानला ही दुसरी भेट आहे. या पश्चिम आशियाई देशात 6 लाख 50 हजारहून अधिक भारतीय राहतात, त्यापैकी काही कुटुंबे दोन शतकांहून अधिक काळापासून तिथे वास्तव्य करत आहेत. किमान 1 हजार 825 भारतीय वंशाच्या व्यक्तींकडे ओमानचे नागरिकत्व आहे. 1970 पर्यंत, ओमानने स्वतःचे चलन सुरू करण्यापूर्वी अनुक्रमे भारतीय रुपया आणि गल्फ रुपया वापरला होता. भारताला 2018 पासून ओमानमधील दुक्म बंदरावर लॉजिस्टिक समर्थनासाठी लष्करी प्रवेश आहे, जे नवी दिल्लीसाठी मस्कतचे महत्त्व अधोरेखित करते.
ओमानचा दौरा हा तीन देशांच्या दौऱ्याचा शेवटचा टप्पा आहे, ज्याची सुरुवात जॉर्डन या दुसऱ्या पश्चिम आशियाई देशातून झाली. भारतीय पंतप्रधानांनी या प्रदेशाला नवी दिल्लीसाठी एक प्रमुख प्राधान्य दिले आहे, गेल्या काही वर्षांत त्यांनी यूएई, कतार, कुवेत, सौदी अरेबिया, जॉर्डन आणि ओमानला भेटी दिल्या आहेत. मोदींनी इथिओपियाला दोन दिवसांची भेट दिली, जिथे त्यांना ‘ग्रेट ऑनर निशान ऑफ इथिओपिया’ या पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. भारत आणि इथिओपियाने मंगळवारी आपले द्विपक्षीय संबंध ‘सामरिक भागीदारी’च्या पातळीवर नेले. जॉर्डनमध्ये, पंतप्रधानांनी जॉर्डन सरकार आणि व्यावसायिक समुदायासोबत अनेक अधिकृत बैठकांव्यतिरिक्त राजा अब्दुल्ला द्वितीय यांची भेट घेतली.
Recent Comments