कॅनडाने निज्जर हत्येशी मोदी, जयशंकर आणि डोवाल यांचा संबंध जोडणारा अहवाल फेटाळला

प्रातिनिधिक छायाचित्र पंतप्रधान जस्टिन ट्रुडो यांच्यासोबत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी

नवी दिल्ली: कॅनडाने भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, परराष्ट्र व्यवहार मंत्री एस. जयशंकर आणि राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार अजित डोवाल यांचा शीख फुटीरतावादी हरदीपसिंग निज्जर यांच्या हत्येशी आणि देशातील इतर हिंसाचाराशी संबंध असल्याच्या वृत्तांचे शुक्रवारी खंडन केले. या माहितीला कोणताही ठोस आधार नाही आणि ती अफवा असल्याचेही कॅनडाने म्हटले.कॅनडाच्या राष्ट्रीय सुरक्षा आणि गुप्तचर सल्लागार (NSIA) नॅथली जी. ड्रॉइन यांनी दिलेल्या एका निवेदनात हे  म्हटले गेले आहे.

डोवाल आणि जयशंकर यांना केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांच्या नेतृत्वाखालील कॅनडातील भारत सरकारच्या कथित कारवायांची माहिती होती असे वृत्त कॅनडातील वृत्तपत्र ‘द ग्लोब अँड मेल’ने अज्ञात स्त्रोतांचा हवाला देऊन प्रसिद्ध केले होते. अहवालात असेही नमूद करण्यात आले आहे की कॅनडाच्या सुरक्षा गुप्तचरांनी असे गृहीत धरले आहे की तीन वरिष्ठ अधिकारी गुंतल्यामुळे मोदींना कथित ऑपरेशन्सची माहिती होती.

कॅनेडियन वृत्तपत्राने आपल्या अहवालात अज्ञात सुरक्षा अधिकाऱ्याच्या गृहितकाशिवाय कोणताही पुरावा सादर केलेला नाही.

परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालयाने (MEA) बुधवारी म्हटले होते की द ग्लोब आणि मेलने दिलेली बातमी चुकीची आणि हास्यास्पद आहे. एमईएचे प्रवक्ते रणधीर जैस्वाल म्हणाले, की “अशा प्रकारच्या मोहिमांमुळे आमच्या आधीच तणावग्रस्त संबंधांना आणखी हानी पोहोचते.

ड्रॉइन आणि उपपरराष्ट्र मंत्री डेव्हिड मॉरिसन यांनी भूतकाळात निज्जरच्या हत्येच्या कॅनडाच्या तपासासंबंधीची माहिती सार्वजनिक केली होती. मॉरिसन यांनी ‘द पोस्ट’ला सांगितले की शहा यांनी शीख फुटीरतावाद्यांविरुद्धच्या कथित ऑपरेशनला अधिकृत केले होते.

भारताने निज्जरच्या हत्येतील कोणत्याही प्रकारचा सहभाग नाकारला आहे आणि शहा  यांच्या विरोधात दिलेले संदर्भ ‘पोकळ आणि बिनबुडाचे’ असल्याचे म्हटले आहे. 1 नोव्हेंबर 2024 रोजी, MEA ने नवी दिल्लीतील कॅनेडियन उच्चायुक्तालयातील प्रतिनिधींना बोलावले आणि मॉरिसन आणि अमेरिकन वृत्तपत्राने शहा यांच्या विरोधात केलेल्या दाव्यांवर एक राजन्यायिक  नोट सादर केली.

“खरं तर, भारताला बदनाम करण्याच्या आणि इतर राष्ट्रांवर प्रभाव टाकण्याच्या जाणीवपूर्वक रणनीतीचा एक भाग म्हणून कॅनडाच्या उच्च अधिकाऱ्यांनी जाणूनबुजून बिनबुडाचे आरोप केले.  आंतरराष्ट्रीय माध्यमांना लीक केल्याचा खुलासा भारत सरकारने सध्याच्या कॅनडाच्या सरकारच्या राजकीय अजेंडाबद्दल दीर्घकाळापासून बाळगलेल्या दृष्टिकोनालाच बळकटी देतो. अशा बेजबाबदार कृतींमुळे द्विपक्षीय संबंधांवर गंभीर परिणाम होतील, ”जैस्वाल यांनी 2 नोव्हेंबर रोजी शहा यांच्यावरील आरोपांना प्रत्युत्तर देताना सांगितले.

जून 2023 मध्ये ब्रिटीश कोलंबियाच्या सरे येथील गुरुद्वाराबाहेर निज्जरची गोळ्या झाडून हत्या करण्यात आली होती. त्या वर्षीच्या सप्टेंबरमध्ये कॅनडाचे पंतप्रधान जस्टिन ट्रूडो यांनी भारतीय सरकारी अधिकारी आणि निज्जर यांच्या हत्येमध्ये संबंध असल्याचा सार्वजनिकपणे आरोप केला होता. ऑक्टोबर 2024 मध्ये तत्कालीन उच्चायुक्त संजय कुमार वर्मा यांच्यासह सहा भारतीय राजनयिकांची राजनैतिक प्रतिकारशक्ती माफ करण्याच्या ओटावाच्या विनंतीनंतर दोन्ही देशांमधील राजनैतिक वाद वाढला. नवी दिल्लीने विनंती फेटाळली आणि सहा राजनैतिक अधिकाऱ्यांना माघार घेतली.

भारताने कॅनडाचे प्रभारी उच्चायुक्त स्टीवर्ट व्हीलर आणि उपउच्चायुक्त पॅट्रिक हेबर्ट यांच्यासह सहा कॅनडीअन मुत्सद्यांना परत त्यांच्या देशात पाठवले.