तालिबानकडून मुंबईतील वाणिज्य दूतावासात ‘हंगामी वाणिज्य दूतांची’ नियुक्ती

तालिबान राजवटीचे मुंबई दूतावासातील नवे हंगामी वाणिज्य दूत इक्रामुद्दिन कामिल

नवी दिल्ली: अफगाणिस्तानातील तालिबानने नवी दिल्लीच्या दक्षिण आशियाई विद्यापीठाचे माजी विद्यार्थी इक्रामुद्दीन कामिल यांची मुंबईतील वाणिज्य दूतावासात त्यांचे ‘कार्यवाहक वाणिज्यदूत’ म्हणून नियुक्ती केली आहे – 2021 मध्ये देशाची सूत्रे हाती घेतल्यानंतर भारतात त्यांची ही पहिली नियुक्ती आहे.

सरकारचे कार्यवाहक उपपरराष्ट्र मंत्री शेर मोहम्मद अब्बास स्टॅनिकझाई यांनी मंगळवारी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म X वर एका पोस्टमध्ये ही घोषणा केली, तर तालिबान समर्थक मीडिया आउटलेट बख्तर न्यूज एजन्सीने असे वृत्त दिले की कामील आधीच मुंबईत आहे आणि कामाची कर्तव्ये पार पाडत आहे. मुत्सद्दी

परराष्ट्र मंत्रालयाकडून (MEA) अद्याप कोणतीही अधिकृत प्रतिक्रिया आलेली नाही. सरकारी सूत्रांनी म्हटले आहे की, “युवक अफगाण विद्यार्थी, ज्याला MEA परिचित आहे” आणि ज्याने “MEA शिष्यवृत्तीवर दक्षिण आशिया विद्यापीठातून डॉक्टरेट पूर्ण करताना सात वर्षे भारतात शिक्षण घेतले”, त्याने “मुत्सद्दी म्हणून काम” करण्यास सहमती दर्शविली आहे. मुंबईतील वाणिज्य दूतावासात.

“जोपर्यंत त्याच्या संलग्नतेचा किंवा स्थितीचा संबंध आहे, आमच्यासाठी, तो एक अफगाण नागरिक आहे जो भारतात अफगाणांसाठी काम करतो. मान्यता देण्याच्या मुद्द्याबाबत, कोणत्याही सरकारला मान्यता मिळण्यासाठी एक निश्चित प्रक्रिया आहे आणि भारत या मुद्द्यावर आंतरराष्ट्रीय समुदायासोबत काम करत राहील,” एका सूत्राने सांगितले.

भारत, इतर अनेक देशांप्रमाणे, अफगाणिस्तानमधील तालिबान राजवटीला मान्यता देत नाही आणि काबूलशी कोणतेही अधिकृत राजनैतिक संबंध नाहीत. ऑगस्ट 2021 मध्ये लोकशाही सरकारच्या पतनानंतर नवी दिल्लीने मध्य आशियाई देशातील आपले दूतावास आणि सर्व राजनैतिक मिशन बंद केले.

तथापि, जून 2022 मध्ये, MEA ने अफगाण लोकांशी असलेले “ऐतिहासिक आणि सभ्यता संबंध” लक्षात घेऊन मानवतावादी मदतीचे निरीक्षण आणि समन्वय साधण्यासाठी एक तांत्रिक टीम काबूलमध्ये तैनात केली होती.

संयुक्त सचिव (पाकिस्तान-अफगाणिस्तान-इराण) जे.पी. सिंग यांच्या नेतृत्वाखाली भारतातील अधिका-यांच्या शिष्टमंडळाने अफगाणिस्तानचे कार्यवाहक संरक्षण मंत्री मुल्ला मोहम्मद याकूब यांची पहिल्यांदा भेट घेतल्यावर तालिबानने मुंबईतील कार्यवाहक वाणिज्य दूताची नियुक्ती केली. गेल्या आठवड्यात वेळ. याकूब हा तालिबानचा माजी सर्वोच्च नेता मुल्ला उमरचा मोठा मुलगा आहे, ज्याचा एक दशकापूर्वी मृत्यू झाला होता.

MEA चे प्रवक्ते रणधीर जैस्वाल यांच्या म्हणण्यानुसार, 4 आणि 5 नोव्हेंबर रोजी शिष्टमंडळाच्या भेटीदरम्यान सिंग आणि याकूब यांच्यातील चर्चा मानवतावादी सहाय्य आणि अफगाणिस्तानमधील व्यवसायांद्वारे इराणमधील चाबहार बंदराचा वापर यावर केंद्रित होती.

अफगाण लोकांकडून ‘वाणिज्य’ सेवेची गरज

ऑगस्ट 2021 मध्ये तालिबानचा ताबा घेतल्यापासून, अश्रफ घनी राजवटीने नियुक्त केलेल्या जवळजवळ सर्व मुत्सद्दींनी पाश्चात्य देशांमध्ये आश्रय घेण्यासाठी भारत सोडला आहे. नोव्हेंबर 2023 मध्ये, नवी दिल्लीतील अफगाणिस्तानच्या दूतावासाने भारताकडून पाठिंबा न मिळाल्याने ते बंद करण्याची घोषणा केली.

हैदराबाद आणि मुंबई येथील वाणिज्य दूतावासातील उर्वरित दोन अफगाण महावाणिज्य दूतांनी त्यावेळी MEA ला भेट दिली होती आणि त्यांनी त्यांच्या भूमिकेत काम करणे सुरू ठेवले होते. तथापि, मे 2024 मध्ये, विमानतळावर सोन्याच्या तस्करीच्या घटनेनंतर झाकिया वारदक यांनी मुंबईतील महावाणिज्यदूत म्हणून आपल्या भूमिकेचा राजीनामा दिला.

ती दुबईतून भारतात 25 किलो सोन्याची तस्करी करत असल्याचे आढळून आले. सैय्यद मोहम्मद इब्राहिमखाइल यांना भारतातील एकमेव कार्यरत मुत्सद्दी म्हणून सोडून वॉर्डकने तिच्या भूमिकेतून पायउतार झाल्यानंतर देश सोडला.

“गेल्या तीन वर्षांत, भारतातील अफगाण दूतावास आणि वाणिज्य दूतावास सांभाळणाऱ्या अफगाण राजनैतिक अधिकाऱ्यांनी वेगवेगळ्या पाश्चात्य देशांमध्ये आश्रय/आश्रय मागितला आहे आणि भारत सोडला आहे. एकुलता एक माजी मुत्सद्दी, जो येथे राहिला आहे, त्याने कसा तरी अफगाण मिशन/वाणिज्य दूतावास चालू ठेवला आहे,” एका सरकारी सूत्राने सांगितले. “तथापि, वस्तुस्थिती अशी आहे की भारतात स्थित एक मोठा अफगाण समुदाय आहे, ज्यांना कॉन्सुलर सेवांची गरज आहे. त्यामुळे सध्या भारतात राहणाऱ्या अफगाण नागरिकांची प्रभावीपणे सेवा करण्यासाठी अधिक कर्मचाऱ्यांची आवश्यकता आहे.”

कामिल, नवीन कार्यवाहक सल्लागार यांनी सात वर्षे दक्षिण आशियाई विद्यापीठात अभ्यास केला, एलएलएम, एम.फिल आणि पीएचडी पूर्ण केली. या वर्षाच्या सुरुवातीला ऑगस्टमध्ये त्यांनी पीएचडी पूर्ण केली.