लाल समुद्र प्रश्नाला एक वर्ष, भारताच्या हवाई मालवाहतुकीचे पुनरुत्थान सुरू राहण्याची अपेक्षा

प्रातिनिधिक छायाचित्र.

नवी दिल्ली: ऑक्टोबर 2023 पासून लाल समुद्रातील संकटादरम्यान हवाई मार्गांवर सागरी मालवाहतूक कमी झाल्यामुळे गेल्या वर्षभरात भारतातील आंतरराष्ट्रीय हवाई कार्गोचे पुनरुत्थान झाले आहे.या संकटामध्ये लाल समुद्रातील व्यावसायिक जहाजांवर हल्ले समाविष्ट आहेत, जे चालू असलेल्या मध्य पूर्व संघर्षाच्या दरम्यान जागतिक कंटेनर वाहतुकीच्या अंदाजे 30 टक्के वाहतूक करतात. केप ऑफ गुड होप मार्गे समुद्रातून जाणारा मालवाहतूक आता लांबच्या मार्गाने प्रवास करतो-ज्याचा फायदा आंतरराष्ट्रीय हवाई मालवाहू वाहतुकीला झाला आहे.

2022-23 नंतर एअर कार्गोची वाढ मंदावली पण 2023-2024 च्या उत्तरार्धात वाढ झाली. ऑक्टोबर 2023 ते मार्च 2024 पर्यंत, एअर कार्गोचे प्रमाण वर्षानुवर्षे 18% वाढून जवळपास 1.7 दशलक्ष टन झाले. एप्रिल 2024 ते ऑगस्ट 2024 पर्यंत वार्षिक 20% वाढ होती, एअर कार्गोचे प्रमाण 0.967 दशलक्ष टन झाले. गेल्या वर्षी हवाई मालवाहतुकीचे दर 300% पर्यंत वाढले असले तरी, लाल समुद्रातील संकटामुळे निर्यातदारांना स्मार्टफोन, इतर इलेक्ट्रॉनिक्स आणि फुटवेअर यांसारख्या अधिकाधिक उत्पादनांसाठी वेळेवर वितरण सुनिश्चित करण्यासाठी एअर कार्गो निवडण्यास भाग पाडले आहे.

एकूण, भारतीय हवाई मालवाहू बाजाराचा आकार FY2024 मध्ये 3.36 दशलक्ष टन इतका आहे. त्यापैकी 60%, म्हणजे 2.04 दशलक्ष, आंतरराष्ट्रीय कार्गो व्हॉल्यूमद्वारे चालवले जातात, ICRA लिमिटेडचे ​​कॉर्पोरेट रेटिंगचे उपाध्यक्ष आणि सेक्टर हेड विनय कुमार जी. यांनी ‘द प्रिंट’ ला सांगितले.

ICRA च्या मते, भारताच्या हवाई मालवाहू मालाचे प्रमाण वर्ष-दर-वर्षाच्या तुलनेत 9-11% नी निरोगी वाढेल, जे FY2025 मध्ये 3.6-3.7 दशलक्ष टनांपर्यंत पोहोचेल. या वाढीला आंतरराष्ट्रीय एअर कार्गोच्या वार्षिक 11-13% वाढीपासून आणखी चालना मिळण्याची शक्यता आहे, तसेच FY2025 मध्ये नवीन उच्चांक गाठण्याची अपेक्षा आहे.

“FY2023-H1 FY2024 या कालावधीत मालवाहतुकीतील वाढ मंदावली असताना, लाल समुद्राच्या संकटाच्या सुरुवातीपासून, गेल्या 12 महिन्यांत ती चांगलीच उसळली आहे. 5M FY2025 मध्ये आंतरराष्ट्रीय मालवाहतूक 18% YoY आणि 20% YoY वाढली आहे आणि FY2025 मध्ये नवीन उच्चांक गाठण्यासाठी आणखी 11%-13% YoY वाढण्याची अपेक्षा आहे,” विनय कुमार जी. म्हणाले.

फेडरेशन ऑफ इंडियन एक्स्पोर्ट ऑर्गनायझेशन्स (FIEO) चे व्यापारी संघटनेचे महासंचालक अजय सहाय म्हणाले की, लाल समुद्राच्या संकटामुळे मध्य पूर्व आणि युरोपसाठी नियत असलेल्या सागरी मालवाहू मालावर परिणाम झाला आणि हवाई मालवाहू आता अंशतः ते अंतर भरून काढत आहे.

सहाय म्हणाले की, लाल समुद्राच्या संकटात, ज्यामध्ये सध्या इराण-इस्रायल संघर्ष आणखी वाढला आहे, बहुतेक शिपमेंट आता केप ऑफ गुड होप मार्गे प्रवास करत आहेत आणि पूर्वीपेक्षा जास्त वेळ घेत आहेत. त्यामुळे, डिलिव्हरीचा वेग वाढवण्यासाठी आता अनेक शिपमेंट्स एअर मोडवर ढकलले जातात.

जागतिक बँकेच्या ब्लॉगनुसार, मोक्याचा सुएझ कालवा आणि बाब एल-मांडेब सामुद्रधुनी मार्गे वाहतुकीचे प्रमाण मार्च 2024 अखेर निम्म्याने घसरले आहे, तर केप ऑफ गुड होप मार्गे पर्यायी मार्गाने 100% वाढ झाली आहे. नेव्हिगेशनमध्ये वाढ. “जहाजे आता लांबचा मार्ग घेत असल्याने, शिपिंगचे वेळापत्रक आता थोडे अनियमित झाले आहे आणि वेळेच्या मर्यादांमुळे अनेक जहाजे देखील भारतीय बंदर सोडत आहेत. त्यामुळे एअर कार्गोकडे हालचाल सुरू आहे,” तो म्हणाला.

मात्र, एअर कार्गोलाही काही मर्यादा असल्याचे त्यांनी सांगितले. देशात अनेक समर्पित हवाई मालवाहतूक सेवा नसल्यामुळे एअर कार्गोमध्ये पुरवठ्याच्या बाजूने आव्हाने आहेत. सहाय म्हणाले की, आता बहुतांश मालवाहतूक व्यावसायिक, नियोजित विमानांच्या पोटात प्रवास करते – ज्याला मर्यादा आहेत.

“ऑक्टोबर 2023 मधील पूर्व-लाल समुद्र संकटापासून आतापर्यंतच्या मालवाहतुकीच्या खर्चाची तुलना केल्यास, मालवाहतुकीचे शुल्क 250-300% ने वाढले आहे. दोन्ही बाजू (म्हणजे, प्रेषक आणि प्राप्तकर्ते) सध्या वाढीव खर्च सामायिक करत आहेत कारण ही प्रत्येकाच्या नियंत्रणाबाहेरची गोष्ट आहे,” तो पुढे म्हणाला.

जागतिक बँकेने असेही नमूद केले आहे की लाल समुद्राच्या संकटाचा जहाजबांधणी उद्योगावर आणि अधिक महत्त्वाचे म्हणजे पर्यावरण आणि जागतिक अर्थव्यवस्थेवर दूरगामी परिणाम आहेत. सध्याच्या परिस्थितीमुळे आवश्यक असलेल्या लांब मार्गांमुळे मालवाहू आणि टँकरसाठी प्रवासाचे अंतर 53% पर्यंत वाढले आहे आणि अतिरिक्त इंधन जाळल्यामुळे कार्बन डायऑक्साइड उत्सर्जनात वाढ झाली आहे, असा इशारा जागतिक बँकेने दिला आहे. याव्यतिरिक्त, आर्थिक दृष्टीकोनातून, संकटामुळे मालवाहतूक दर आणि शिपिंग विमा खर्च वाढला आहे, चलनवाढीला हातभार लागला आहे आणि प्रादेशिक आणि आंतरराष्ट्रीय शिपिंग अर्थव्यवस्थांवर नकारात्मक परिणाम झाला आहे.

सहाय म्हणाले की बहुतेक स्मार्टफोनची निर्यात आता हवाई मार्गाने केली जाते आणि इतर इलेक्ट्रॉनिक्स देखील हवाई मार्गाने जात आहेत. पूर्वी, पादत्राणे निर्यात हवाई आणि जहाज यांच्यात विभागली गेली होती, परंतु ती आता पूर्णपणे हवाई मार्गावर गेली आहे. रत्ने आणि दागिन्यांनी नेहमीच हवाई मार्ग स्वीकारला.