नवी दिल्ली: अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या दुसऱ्या कार्यकाळाच्या पहिल्या दिवशी काही महत्त्वाच्या पण वादग्रस्त पर्यावरणीय आणि हवामानाशी संबंधित घोषणा झाल्या, ज्यात तेल आणि वायूच्या शोधासाठी अधिक क्षेत्रे खुली करण्यासाठी ‘राष्ट्रीय ऊर्जा आणीबाणी’ जाहीर करणे आणि इलेक्ट्रिक वाहने अनिवार्य करणे यांचा समावेश होता. पर्यावरणवादी आणि रणनीती तज्ञांचे म्हणणे आहे की हे निर्णय अपेक्षित असले तरी, अमेरिकन सरकारकडून अशा पावले जागतिक शाश्वतता उद्दिष्टांना अडथळा आणतील आणि हवामान लक्ष्ये साध्य करण्यातील प्रगतीला बाधा आणतील.
“महागाईचे संकट मोठ्या प्रमाणात खर्च आणि वाढत्या ऊर्जेच्या किमतींमुळे उद्भवले होते आणि म्हणूनच आज मी राष्ट्रीय ऊर्जा आणीबाणी देखील जाहीर करेन” असे ट्रम्प त्यांच्या सुरुवातीच्या भाषणात म्हणाले. जगभरातील पर्यावरणवाद्यांनी अमेरिकेच्या अशा “अविचारी” निर्णयांवर चिंता व्यक्त केली आहे. इटालियन हवामान बदल थिंक टँक, ‘ईसीसीओ’मधील वरिष्ठ तज्ज्ञ (हवामान राजनयिकता) अलेक्झांड्रा स्कॉट म्हणाल्या की हवामान संकट कोणत्याही एका राष्ट्रीय किंवा राजकीय विचारसरणीपेक्षा मोठे आहे.“ट्रम्प प्रशासनाने गेल्या वेळी गंभीर हवामान कृती आणि जागतिक सहकार्याद्वारे आर्थिक संधी आणि लवचिकता निर्माण करण्यासाठी जगासमोर वेगळा मार्ग निवडला होता आणि त्यापेक्षा दोन मोठे फरक आहेत,” स्कॉट म्हणाले.
त्यांच्या टिप्पणीचे स्पष्टीकरण देताना त्या म्हणाल्या, की, एक फरक असा होता की सध्याच्या काळात, हवामान संकटामुळे जगभरात विनाशाचे प्रमाण खूप मोठे आणि घातक आहे – उदाहरणार्थ, अलिकडे लॉस एंजेलिसमधील आग, वणव्याच्या घटना. दुसरे म्हणजे स्वच्छ ऊर्जा आणि स्वच्छ तंत्रज्ञान बाजारपेठेतील आर्थिक संधींचे प्रमाण, ज्यामुळे सरकारांना जुन्या आणि अधिक प्रदूषणकारी पद्धतींचा अवलंब करण्याऐवजी या क्षेत्रात गुंतवणूक करण्यास प्रोत्साहित केले पाहिजे.
“ट्रम्प यांनी दिलेली आश्वासने हवामान परिणाम रोखण्यासाठी आणि नवीन अर्थव्यवस्थेला स्वीकारण्यासाठी कृती केल्याशिवाय पूर्ण करता येणार नाहीत,” स्कॉट म्हणाल्या.
ऊर्जा आणीबाणीची घोषणा
त्यांच्या निवडणूक प्रचारादरम्यान, ट्रम्प आणि काँग्रेसनल रिपब्लिकन “ऊर्जा वर्चस्व प्रस्थापित करण्यावर भर देत आहेत”, तेल आणि वायूच्या शोधासाठी अधिक क्षेत्रे खुली करण्याच्या उद्देशाने ‘ऊर्जा आणीबाणी’ जाहीर करण्याचा कार्यकारी आदेश देण्याचे आश्वासन देत आहेत. या व्यतिरिक्त, ट्रम्पने अलास्कातील आर्क्टिक राष्ट्रीय वन्यजीव अभयारण्य उघडण्यासह ड्रिलिंग रिगसाठी खुल्या असलेल्या संघीय जमिनींचा विस्तार करण्याचे वचन दिले.
मावळते अध्यक्ष जो बायडेन यांच्या अध्यक्षतेखाली, अमेरिकेने – जे आधीच जगातील सर्वात मोठे तेल आणि वायू उत्पादक आहे – तेल उत्पादनाचे नवीन उच्चांक गाठले. त्यांच्या अध्यक्षपदाच्या शेवटच्या आठवड्यात, बायडेन यांनी अमेरिकेच्या किनारी पाण्याच्या मोठ्या भागात भविष्यातील ऑफशोअर तेल आणि वायू ड्रिलिंगवर बंदी घालण्याची घोषणा केली, असे सांगून की ऑफशोअर ड्रिलिंगमुळे होणारे पर्यावरणीय आणि आर्थिक धोके त्यांच्या फायद्यांपेक्षा जास्त आहेत.त्यांच्या प्रचारादरम्यान, ट्रम्प म्हणाले की ते त्यांच्या पदाच्या पहिल्या दिवशी ही बंदी मागे घेतील. ट्रम्प आपल्या राजकीय आश्वासनावर ठाम राहिले असले तरी, ऊर्जा तज्ञांचे म्हणणे आहे की अंतिम अंमलबजावणी कायदेशीरदृष्ट्या आव्हानात्मक असेल कारण त्यासाठी काँग्रेसला कारवाई करावी लागेल.
हवामान बदलाच्या आर्थिक बाजारपेठेवरील परिणामांवर संशोधन करणाऱ्या लंडनस्थित नफा न मिळवणाऱ्या थिंकटँक कार्बन ट्रॅकर येथील तेल, वायू आणि खाण संशोधन प्रमुख माइक कॉफिन म्हणाले की, येणाऱ्या राष्ट्रपतींना तेल आणि वायू अब्जाधीशांना दिलेल्या आश्वासनांची पूर्तता अपेक्षेपेक्षा जास्त आव्हानांना तोंड द्यावे लागू शकते.
“तेल आणि वायू अधिकाऱ्यांना निःसंशयपणे मागणीला पाठिंबा देणारी धोरणे हवी असली तरी, ते किंमतींवर आणि त्यामुळे नफ्यावर कमी दबाव आणण्यापासून टाळण्यास खूप उत्सुक असतील. आणि हे विशेषतः तेलासाठी खरे आहे, जे जागतिक बाजारपेठ म्हणून वाहतूक इंधनाचा वापर कमी करण्यासाठी युरोपियन आणि चिनी कृतींना सामोरे जाते,” कॉफिन म्हणाले.
ईव्ही वाहनांना प्रोत्साहन
ईव्ही आदेशांनाही ट्रम्प प्रशासनाचा रोष सहन करावा लागला. स्वच्छ ऊर्जा आणि ईव्ही अनुदानांना विरोध करणारे राष्ट्रपती वारंवार इलेक्ट्रिक वाहनांसाठी ग्राहक कर क्रेडिट्स व्यर्थ असल्याचे म्हणत आहेत. त्यांच्या प्रचार भाषणांमध्ये, ट्रम्पने बायडेन-युग कार्यक्रम रद्द करण्याची आणि घरगुती इलेक्ट्रिक वाहन उत्पादन, चार्जिंग पायाभूत सुविधा आणि उत्सर्जन नियमांसाठी इतर प्रोत्साहने बंद करण्याची शपथ घेतली. या भूमिकेला कार उत्पादकांकडून विरोध झाला आहे.
11 जानेवारीच्या अहवालात, द न्यू यॉर्क टाईम्सने म्हटले आहे की, “व्हाईट हाऊसमध्ये कोणीही असो, इलेक्ट्रिक वाहनांना प्रोत्साहन देण्यात ऑटोमेकर्सना मजबूत आर्थिक हितसंबंध आहेत.नवीन प्रशासनाने कोणतेही धोरणात्मक बदल केले तरी आम्ही त्यांचे पालन करू आणि त्यानुसार समायोजित करू,” असे न्यू यॉर्क टाइम्सच्या अहवालात ह्युंदाई मोटर अमेरिकेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी रँडी पार्कर यांनी उद्धृत केले आहे.
ईव्ही विक्री डेटा दर्शवितो की संपूर्ण अमेरिकेत इलेक्ट्रिक वाहनांची विक्री वाढत आहे. 2024 मध्ये जागतिक ईव्ही विक्री 25 टक्क्यांनी वाढली, तर जागतिक स्तरावर 1 कोटी 70 लाखांहून अधिक ईव्ही विकल्या गेल्या. चिनी बाजारपेठ 40 टक्क्यांनी वाढली, परंतु गेल्या वर्षी अमेरिका आणि कॅनडामध्ये जवळपास 10 टक्क्यांनी वाढ झाली. ऑटो इंडस्ट्री ट्रॅकर असलेल्या रो मोशन डेटानुसार, 2024 मध्येच, अधिक ईव्ही खरेदीला प्रोत्साहन देण्यासाठी अमेरिकेत सुमारे 12 हजार नवीन, उच्च-व्होल्टेज ईव्ही चार्जर जोडले गेले.
“अमेरिकेतील रद्द केलेले हरित प्रकल्प म्हणजे इतर देश गुंतवणूक करू शकतात आणि स्वच्छ तंत्रज्ञानाची मागणी पूर्ण करण्यासाठी गुंतवणूक संधीचा फायदा घेऊ शकतात. “अमेरिकेतील उत्पादक जेव्हा अडचणीत येतील तेव्हा चीनला त्यांच्या जगातील आघाडीच्या ईव्हीपैकी एकाच्या रीअरव्ह्यू मिररमध्ये डोलवण्यास आनंद होईल,” असे अमेरिकेच्या जॉन्स हॉपकिन्स विद्यापीठातील नेट झिरो इंडस्ट्रियल पॉलिसी लॅबचे सह-संचालक टिम सहाय म्हणाले.
Recent Comments