बांगलादेशचे माजी पोलिस प्रमुख शेख हसीना यांच्याविरुद्ध राज्य साक्षीदार

बांगलादेशचे माजी पोलिस प्रमुख चौधरी अब्दुल्ला अल-मामुन (उजवीकडे) यांनी त्यांच्या साक्षीत नमूद केले की निदर्शकांवर देखरेख आणि गोळीबारासाठी हेलिकॉप्टर आणि ड्रोनचा वापर करण्यात आला.

नवी दिल्ली: एका नाट्यमय बदलात, बांगलादेशचे माजी पोलिस प्रमुख चौधरी अब्दुल्ला अल-मामुन हे माजी पंतप्रधान शेख हसीना यांच्याविरुद्ध राज्य साक्षीदार बनले आहेत, त्यांनी गेल्या वर्षी जुलैमध्ये झालेल्या प्राणघातक कारवाईसाठी त्यांच्यावर संपूर्ण दोषारोप ठेवला आहे आणि राष्ट्रासमोर जाहीर माफी मागितली आहे. मामुन हे पहिले आंतरराष्ट्रीय गुन्हे न्यायाधिकरणाचे (ICT)  प्रतिवादी आहेत, ज्यांनी गुन्हा कबूल केला आहे आणि माफीचे साक्षीदार बनले आहेत. त्यांची बुधवारी उलटतपासणी होणार आहे

मंगळवारी आयसीटीसमोर दिलेल्या साक्षीत मामुन म्हणाले, की जुलैमध्ये झालेले हत्याकांड हसीना आणि गृहमंत्री असदुज्ज्झमान खान कमाल यांच्या थेट आदेशावरून घडल्या होत्या. त्यानंतर त्यांनी भावनिक माफी मागितली: “पीडितांच्या साक्षी ऐकून आणि मृतदेह जाळल्याचे फुटेज पाहून मला खूप धक्का बसला. जर या संपूर्ण अहवालातून सत्य उघड झाले तर मला थोडी शांती मिळू शकेल,” असे ते म्हणाले. ते पुढे म्हणाले: “मी पोलिसात साडेतीन वर्षे सेवा केली. माझ्यावर कधीही कोणतेही आरोप नव्हते. पण हे हत्याकांड माझ्या देखरेखीखाली घडले. मी जबाबदारी स्वीकारतो.” “अवामी समर्थक बुद्धिजीवी, पत्रकार, सांस्कृतिक व्यक्ती आणि व्यावसायिक नेते हसीना यांना आंदोलन चिरडून टाकण्यास प्रोत्साहित करत होते,” असे त्यांनी पुढे सांगितले.

मामून यांनी 4 ऑगस्ट 2024 रोजी हसीना यांच्या अधिकृत निवासस्थानी गणभवन येथे झालेल्या दोन महत्त्वाच्या बैठकींची आठवणही करून दिली. या मेळाव्यांमध्ये उच्चस्तरीय अधिकारी सहभागी होते आणि त्यानंतर दुसऱ्या दिवशी समन्वित पोलिस-सेना ऑपरेशन सुरू करण्यात आले, असे बंगाली भाषेतील दैनिक वृत्तपत्र प्रथम आलोने वृत्त दिले आहे. त्यांनी त्यांच्या साक्षीत नमूद केले, की निदर्शकांना पाळत ठेवण्यासाठी आणि गोळीबारासाठी हेलिकॉप्टर आणि ड्रोनचा वापर करून लक्ष्य केले गेले होते, ही कृती वरिष्ठ मंत्रिमंडळातील व्यक्तींनी मान्यता दिलेल्या व्यापक राजकीय निर्णयाचा भाग असल्याचे त्यांनी सांगितले. जुलैमध्ये, आयसीटीने हसीना, कमाल आणि मामून यांच्यावर मानवतेविरुद्ध गुन्ह्यांचा आरोप लावला, ज्यामध्ये सामूहिक हत्याकांड घडवणे, लष्करी दर्जाचे डावपेच तैनात करणे आणि लक्ष्यीकरण करणे यांचा समावेश होता. “मी पीडितांच्या कुटुंबांची, जखमींची, राष्ट्राची आणि न्यायाधिकरणाची माफी मागतो,” असे न्यायाधिकरणासमोर मामून म्हणाले.

जुलैमध्ये, बांगलादेशच्या आयसीटीने पहिल्यांदाच मानवतेविरुद्धच्या गुन्ह्यांचा औपचारिक आरोप हसीना यांच्यावर लावला. जुलै आणि ऑगस्ट 2024 मध्ये झालेल्या व्यापक सरकारविरोधी निदर्शनांना सरकारने दिलेल्या प्रतिसादातून हे आरोप आले आहेत, ज्यामुळे गेल्या वर्षी ऑगस्टमध्ये हसीना यांची हकालपट्टी झाली. 5 ऑगस्ट 2024 पासून हसीना भारतात निर्वासित आहेत, जेव्हा निदर्शनांमुळे त्यांचा जवळजवळ 16 वर्षांचा कार्यकाळ संपला.

डिसेंबर 2024 मध्ये, बांगलादेशातील मुहम्मद युनूस यांच्या नेतृत्वाखालील अंतरिम प्रशासनाने भारताला एक राजनैतिक पत्र पाठवून तिच्या प्रत्यार्पणाची विनंती केली. परराष्ट्र मंत्रालयाने (MEA) या पत्राची पुष्टी केली परंतु आतापर्यंत त्यावर कोणताही प्रतिसाद दिलेला नाही.