हिडमा समर्थक सहा निदर्शकांना तीन दिवसांची पोलीस कोठडी

रविवारी इंडिया गेटजवळ वायू प्रदूषण निषेधादरम्यान पोलिसांनी एका निदर्शकाला ताब्यात घेतले.

नवी दिल्ली: हिडमा समर्थक घोषणा दिल्याच्या आरोपाखाली निदर्शकांना ताब्यात घेण्याची मागणी करताना, दिल्ली पोलिसांनी 10 नोव्हेंबर रोजी लाल किल्ल्याबाहेर झालेल्या स्फोटातील आरोपींशी त्यांचे साधर्म्य असल्याचे म्हटले आहे. या स्फोटात 15 जणांचा मृत्यू झाला आणि अनेक जण जखमी झाले. आरोपींच्या पोलिस कोठडीसाठी युक्तिवाद करताना, अतिरिक्त सरकारी वकील भानू प्रताप सिंह यांनी बुधवारी सांगितले, की निदर्शक तरुण होते, शिक्षित व महाविद्यालयीन विद्यार्थी होते ही पळवाट असू नये, कारण लाल किल्ल्यावरील स्फोट घडवून आणणारे आरोपीदेखील तरुण, सुशिक्षित होते आणि त्यांचे ब्रेनवॉशिंग झाले आहे.

लाल किल्ल्यावरील स्फोट एमबीबीएस पदवीधारक उमर उन नबीने घडवून आणला होता, जो आतापर्यंत राष्ट्रीय तपास संस्थेने (एनआयए) अटक केलेल्या किमान तीन डॉक्टरांचा समावेश असलेल्या दहशतवादी मॉड्यूलचा प्रमुख होता. दिल्ली पोलिस पाच आरोपींच्या ताब्यात घेण्याची मागणी करत होते, ज्यांना अटक करण्यात आली होती आणि न्यायालयीन कोठडीत पाठवण्यात आले होते, तसेच अटकेच्या वेळी ज्यांचे वय पडताळले गेले नव्हते अशा आणखी एका व्यक्तीचीही मागणी करत होते. या आरोपींची ओळख आहान अरुण उपाध्याय, अक्षय ईआर, प्रकाश कुमार गुप्ता, बंका आकाश, समीर फयीस सी. आणि विष्णू शंकर अशी आहे. अतिरिक्त सरकारी वकील आणि आरोपीच्या वकिलांचा युक्तिवाद ऐकल्यानंतर, न्यायदंडाधिकारी अरिंदम सिंह चीमा यांनी पोलिसांनी मागितलेल्या आठवड्याऐवजी या गटाला तीन दिवसांची पोलिस कोठडी सुनावली. बंदी घातलेल्या कम्युनिस्ट पक्षाच्या (माओवादी) केंद्रीय समितीच्या सदस्या माधवी हिदमा यांना गेल्या आठवड्यात आंध्र प्रदेश पोलिसांनी चकमकीत ठार मारले. न्यायालयात दाखवण्यात आलेल्या व्हिडिओमध्ये हिडमाच्या समर्थनार्थ घोषणा ऐकू येतात.

पोलिसांच्या वकिलांनी सांगितले की, ही घोषणा प्रदूषणाशी संबंधित नाही. “लाल किल्ल्यावर झालेल्या अलिकडच्या घटनेमुळे, तपास यंत्रणेला सध्याच्या प्रकरणाची चौकशी करण्याचा अधिकार हिरावून घेता येणार नाही. त्यांनी (अतिरिक्त पीपी) लाल किल्ल्यावर झालेल्या हल्ल्याशी साधर्म्य साधले आहे. त्या प्रकरणात, आरोपी तरुण, सुशिक्षित होते आणि त्यांचे ब्रेनवॉशिंग केल्याचा आरोप आहे. म्हणून, निदर्शक महाविद्यालयीन विद्यार्थी, तरुण आणि सुशिक्षित आहेत हे निमित्त असू नये. देशविरोधी कारवायांमागील स्रोत किंवा संघटना शोधण्यासाठी आणि अशा कारवायांमागील कट उघड करण्यासाठी पीसी रिमांड आवश्यक आहे. त्यांनी पुढे म्हटले आहे, की अनेक आरोपी आहेत आणि त्यांची चौकशी करावी लागेल आणि न्यायालयीन कोठडीत ते शक्य नाही,” असे दंडाधिकारी म्हणाले. दुसरीकडे, वकील सुपंथा सिंघा, वर्तिका मणी त्रिपाठी आणि सिद्धार्थ तुलसी गणेशन यांनी दिल्ली पोलिसांनी घोषणा देणाऱ्या निदर्शकांची दिल्ली स्फोटाशी केलेली तुलना योग्यच असल्याचे म्हटले.

‘नक्षलवाद्यांना न्याय’

बुधवारच्या कामकाजाच्या सुरुवातीला, नवी दिल्लीच्या पोलिस उपायुक्तांनी निदर्शनस्थळी तैनात असलेल्या पोलिसांनी निदर्शकांवर केलेल्या कोणत्याही हल्ल्याला नकार देणारा स्टेटस रिपोर्ट सादर केला. दिल्ली पोलिसांनी असे सांगितले, की, रविवारी दुपारी 4.15 वाजता, निदर्शकांचा एक गट, प्रामुख्याने ऑल इंडिया स्टुडंट्स असोसिएशन (एआयएसए), स्टुडंट्स फेडरेशन ऑफ इंडिया (एसएफआय) आणि जवाहरलाल नेहरू युनिव्हर्सिटी स्टुडंट्स युनियन (जेएनयूएसयू) यांच्याशी संबंधित होता, त्यांनी दिल्ली कोऑर्डिनेशन कमिटी फॉर क्लीन एअरच्या बॅनरखाली इंडिया गेट परिसरात प्रवेश केला. पोलिसांनी आरोप केला की, ते ‘द हिमखंड’ हे सोशल मीडिया अकाउंट चालवत होते आणि घोषणाबाजी आणि पत्रके, बॅनर आणि पोस्टर प्रदर्शित करू लागले. हा परिसर रिकामा करण्याचा आणि त्यांना घटनास्थळावरून हटवण्याचा प्रयत्न करत असताना, हाणामारी झाली. यादरम्यान वाफिया नावाच्या एका निदर्शकाने सह-निदर्शक अक्षयला पेपर स्प्रे दिला, ज्याने नंतर एका कॉन्स्टेबलवर स्प्रे केला, असे दिल्ली पोलिसांनी सांगितले.

सुरुवातीला, निदर्शकांवर भारतीय न्याय संहिता (BNS) च्या कलम 74/79/115(2)/132/221/223(a)/61(2) अंतर्गत गुन्हा दाखल करण्यात आला होता, तर हिडमाच्या बाजूने घोषणा दिल्याच्या आधारे कलम 197(d) (भारताच्या सार्वभौमत्वाला, एकतेला किंवा सुरक्षिततेला धोका निर्माण करणारी खोटी माहिती प्रसारित करणे) एफआयआरमध्ये जोडण्यात आले होते. त्यांच्या निवेदनात, अतिरिक्त पीपी सिंह म्हणाले, की सरकार नक्षलवादाला मुळापासून नष्ट करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न करत आहे, परंतु अटक केलेल्या आरोपींनी केलेल्या कृतींमुळे नक्षलवाद्यांना “अनावश्यक धैर्य” मिळत आहे आणि नक्षलवाद्यांच्या बेकायदेशीर कृत्यांना समर्थन देण्याचा प्रयत्न होत आहे. त्यांनी असा युक्तिवाद केला की आरोपींच्या कृत्यांमुळे “त्यांचा जीव धोक्यात घालून त्यांच्याविरुद्ध लढणाऱ्या शक्तींचे मनोबल निश्चितच खचेल.”

सात दिवसांच्या पोलिस कोठडीची मागणी करण्यासाठी एकूण सहा कारणे सादर करण्यात आली होती, ज्यात गटाच्या समन्वय आणि एकत्रीकरणामागील निधीचा स्रोत शोधण्यासाठी चौकशी आणि इतर सह-आरोपींची ओळख पटवणे समाविष्ट होते. इतर कारणे म्हणजे देशविरोधी घोषणांमागील कट उघड करण्यासाठी आरोपींची चौकशी करण्यासाठी आणि अधिक सह-आरोपींची ओळख पटविण्यासाठी कॉल डिटेल रेकॉर्ड (सीडीआर) सह त्यांना सामोरे जाण्यासाठी कोठडी. निदर्शकांनी वापरलेल्या पेपर स्प्रेचा स्रोतदेखील पोलिसांना शोधायचा होता. “तपास अधिकाऱ्याने आरोपींना देशविरोधी घोषणांबद्दल चौकशी करण्यासाठी, त्यांच्या सीडीआर आणि मोबाईल चॅट्ससह त्यांचा सामना करण्यासाठी, निधीचा स्रोत शोधण्यासाठी आणि व्हिडिओ फुटेजद्वारे इतर कट रचणाऱ्यांची ओळख पटविण्यासाठी आरोपींची पोलिस कोठडी मागितली,” असे न्यायदंडाधिकारी चीमा यांनी निरीक्षण नोंदवले. दिल्लीमध्ये अलिकडेच झालेल्या हल्ल्याचा विचार करता, भारताच्या सार्वभौमत्वाला, अखंडतेला आणि सुरक्षिततेला धोका निर्माण करणाऱ्या घोषणा देण्याबाबत आरोप असताना पोलिसांचा अधिकार सुरुवातीच्या टप्प्यावर कमी करता येणार नाही, असे न्यायदंडाधिकारी म्हणाले.

“आरोपाचे गांभीर्य, ​​मोठे कट उघड करण्याची गरज आणि प्रभावी तपासाची आवश्यकता लक्षात घेता, या न्यायालयाला असे वाटते की पोलिस कोठडी आवश्यक आहे,” असे ते म्हणाले.