गुरुग्राम मेट्रो कॉरिडॉरच्या विस्ताराचे काम मे महिन्यात सुरू होणार

फाईल फोटो : गुरूग्राममधील मेट्रो ट्रेन.

गुरुग्राम: गुरुग्राम मेट्रो रेल्वे प्रकल्पाचा बहुप्रतिक्षित विस्तार पुढील वर्षी मे महिन्यात सुरू होईल, हरियाणाचे मुख्यमंत्री नायब सिंग सैनी यांनी प्रकल्प पूर्ण करण्यासाठी चार वर्षांची मुदत जाहीर केली आहे.

विस्ताराचे उद्दिष्ट मिलेनियम सिटी सेंटरला रेल्वे स्टेशन, सेक्टर-22 आणि सायबर सिटीशी जोडण्याचे आहे. याचा विस्तार  28.50 किमी असून त्यात 27 स्थानकांचा समावेश आहे. माजी मुख्यमंत्री मनोहर लाल खट्टर यांनी फेब्रुवारी 2023 मध्ये मंजूर केलेला हा प्रकल्प गजबजलेल्या शहरातील वाहतूक कोंडी कमी करण्याबरोबरच पर्यावरणपूरक, कार्यक्षम वाहतूक प्रदान करेल अशी अपेक्षा आहे. गुरुग्राममध्ये मंगळवारी झालेल्या उच्चस्तरीय बैठकीत सैनी यांनी या प्रकल्पावर चर्चा केली.

16 फेब्रुवारी रोजी निवडणूक होणार असलेल्या हरियाणातील रेवाडी येथे झालेल्या सभेत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी गुरुग्राम मेट्रो विस्तार प्रकल्पासह राज्यातील अनेक प्रकल्पांची पायाभरणी केली. हरियाणा सरकारच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने द प्रिंटला सांगितले की, मेट्रोच्या विस्तारासाठी एकूण 5 हजार 452.72 कोटी रुपये राखून ठेवण्यात आले होते. “केंद्राकडून 896.19 कोटी रुपये दिले जातील, तर 4 हजार 556.53 कोटी रुपये हरियाणा सरकारकडून दिले जातील. हा प्रकल्प शहरी पायाभूत सुविधा मजबूत करण्यासाठी आणि शाश्वत विकासाला चालना देण्यासाठी राज्याची बांधिलकी अधोरेखित करतो,” ते म्हणाले.

या कामासाठी बहुस्तरीय निधी उभा केला जात असून विशेषतः वर्ल्ड बँकेकडून तो घेण्यात येणार असल्याची माहिती  ‘द प्रिंट’ला मिळाली आहे.

नवीन मेट्रो मार्गात 27 स्थानकांचा समावेश असेल, त्यापैकी आठ मॉडेल स्टेशन म्हणून विकसित केले जातील. प्रवाशांची सोय वाढवण्यासाठी स्थानके अत्याधुनिक सुविधांनी सुसज्ज असतील. हे स्टँडर्ड गेजवर काम करेल आणि कम्युनिकेशन-बेस्ड ट्रेन कंट्रोल (CBTC) सिग्नलिंगचा वापर करेल, ज्यामुळे 80 किमी/ताशी वेग सक्षम होईल. सुरुवातीला या गाड्या तीन डब्यांसह धावतील, ज्या प्रवाशांची मागणी वाढल्याने सहापर्यंत वाढवता येतील, असे राज्य सरकारच्या प्रवक्त्याने सांगितले.

सीबीटीसी प्रणाली, आधुनिक मेट्रो नेटवर्कमध्ये मोठ्या प्रमाणावर वापरली जाते, ट्रेनच्या हालचालींवर अचूक नियंत्रण सक्षम करून सुरक्षा आणि कार्यक्षमता वाढवते. हा प्रकल्प टिकाऊपणा लक्षात घेऊन तयार करण्यात आला आहे, ज्याने वाहन वाहतुकीला पर्यावरणपूरक पर्याय उपलब्ध करून दिला आहे. वाहन वाहतूक गुरुग्रामच्या प्रदूषण पातळीत महत्त्वपूर्ण योगदान देते.

कनेक्टिव्हिटी अधिक सुव्यवस्थित करण्यासाठी, प्रकल्पात पाच अंडरपास आणि उड्डाणपुलांचा समावेश असेल. हरियाणा आणि केंद्र या दोन्ही सरकारांनी तपशीलवार प्रकल्प अहवाल (DPR) आधीच मंजूर केला आहे. पहिल्या टप्प्यात मिलेनियम सिटी सेंटर ते सेक्टर 9 आणि 101 द्वारका असा 13 किमीचा पट्टा समाविष्ट आहे. पुढील महिन्यात 31 जानेवारीपर्यंत निविदा काढल्या जातील, त्याचप्रमाणे सेक्टर-9 ते सायबर सिटीपर्यंतच्या आणखी 13 किमीच्या दुसऱ्या टप्प्यात 15 फेब्रुवारीपर्यंत निविदा काढल्या जातील.

प्रवक्त्याने पुढे सांगितले की पहिल्या टप्प्यासाठी भू-तांत्रिक तपासणी पूर्ण झाली आहे आणि सिव्हिल, आर्किटेक्चरल आणि इलेक्ट्रिकल आणि मेकॅनिकल (E&M) घटकांवर प्राथमिक काम सुरू झाले आहे. डेपो बांधकाम आणि इतर गंभीर पायाभूत सुविधांसाठी लवकरच सल्लागाराची नियुक्ती केली जाईल.

हरियाणा सरकारच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने द प्रिंटला सांगितले की अनेक कारणांमुळे प्रकल्पाचे काम लांबले आहे.

“गुरुग्राम मेट्रो रेल लिमिटेड (GMRL) ला स्टेशन लेआउट आणि व्हायाडक्ट्स तयार करण्यासाठी तपशीलवार डिझाइन सल्लागार (DDC) नियुक्त करावे लागले. विधानसभा निवडणुकीच्या आचारसंहितेमुळे ही प्रक्रिया लांबली. याआधी, मार्ग संरेखन बदलांमुळे उशीर झाला होता, कारण मेट्रोचे मार्ग संरेखन अनेक वेळा बदलले आहे आणि डीपीआर अंतिम करण्यास विलंब झाला आहे,” ते पुढे म्हणाले.

बांधकाम व्यावसायिक प्रकल्पाबाबत उत्सुक 

बांधकाम व्यावसायिक मेट्रो विस्तार प्रकल्पाच्या लाँचला रिअल्टी मार्केटसाठी गेमचेंजर म्हणून पाहतात. “गुरुग्राम मेट्रोचा विस्तार शहराच्या रिअल इस्टेट लँडस्केपसाठी एक गेम चेंजर आहे. सुधारित कनेक्टिव्हिटीमुळे मेट्रो कॉरिडॉरच्या बाजूने निवासी आणि व्यावसायिक मालमत्तेची मागणी लक्षणीयरीत्या वाढेल,” बीपीटीपीचे विक्रीचे वरिष्ठ उपाध्यक्ष हरिंदर ढिल्लन म्हणाले.

अल्फाकॉर्पचे सीएफओ आणि कार्यकारी संचालक संतोष अग्रवाल यांनी गुरुग्राममधील मेट्रोच्या विस्ताराबाबत मुख्यमंत्र्यांच्या घोषणेचे स्वागत केले. “HUDA सिटी सेंटर, सायबर सिटी, आणि पालम विहार यांसारख्या प्रमुख क्षेत्रांना जोडणारा 28.5 किमी मेट्रो लूप ही एक परिवर्तनीय वाटचाल आहे, आणि शहरी गतिशीलता आणि सुलभता पुन्हा परिभाषित करेल,” ते म्हणाले.

गुरुग्राम होम बायर्स असोसिएशनचे पदाधिकारी वकील रितू भरिओक म्हणाले की, हा प्रकल्प स्वागतार्ह असला तरी, हा प्रकल्प वेगाने पूर्ण न झाल्यास शहरातील आधीच खड्डे पडलेले रस्ते त्रासदायक ठरतील अशी भीती रहिवाशांना वाटते.

“मे महिन्यात काम सुरू होईल आणि पावसाळ्यात ते रखडले जाईल. पाऊस संपल्यानंतर, वायू प्रदूषणाच्या GRAP (ग्राप) निकषांमुळे काम पुन्हा रखडले जाईल. जड वाहतुकीमुळे आधीच खड्डेमय रस्त्यांचा सामना करणाऱ्या रहिवाशांना याचा त्रास सहन करावा लागणार आहे,” ते म्हणाले.भारिओक म्हणाले की, हे काम चोवीस तास सुरू राहील याची सरकारने खात्री करावी आणि प्रकल्प वेळेत पूर्ण व्हावा यासाठी GRAP मार्गदर्शक तत्त्वांतून सूट देण्यात यावी.