नवी दिल्ली: 26/11 च्या मुंबई दहशतवादी हल्ल्यात सहभागी असलेला आरोपी तहव्वुर राणा याला भारतात परत आणण्यासाठी राष्ट्रीय तपास संस्थेने (एनआयए) तयारी सुरू केली आहे. अमेरिकेच्या परराष्ट्र सचिवांनी अंतिम मंजुरी दिल्यानंतर एजन्सीने पाच अधिकाऱ्यांची एक टीम तयार केली आहे. सुरक्षा यंत्रणेतील सूत्रांनी ‘द प्रिंट’ला सांगितले की, सहसा सचिवांच्या मंजुरीनंतर 24 तासांच्या आत प्रत्यार्पण केले जाते. राणा सध्या लॉस एंजेलिसमधील एका डिटेंशन सेंटरमध्ये आहे.
“अमेरिकेच्या परराष्ट्र सचिवांनी प्रत्यार्पणासाठी अंतिम मंजुरी दिली पाहिजे आणि आम्ही त्याची वाट पाहत आहोत,” असे एका सूत्राने सांगितले. अमेरिकन दूतावासाद्वारे भारतीय अधिकाऱ्यांना मंजुरी कळवली जाईल, जे नंतर ती संबंधित एजन्सीला देतील. सूत्रांनी सांगितले की भारताला हा निर्णय आपल्या बाजूने येण्याची अपेक्षा आहे. “आम्ही राणाच्या प्रत्यार्पणाची तयारी करत आहोत आणि गेल्या काही महिन्यांपासून अमेरिकन दूतावासातील अधिकाऱ्यांसोबत बैठका घेत आहोत. त्याच्याविरुद्ध ज्या प्रकारचे पुरावे आहेत आणि भारताने ज्या पद्धतीने आपला युक्तिवाद मांडला आहे, त्यामुळे आम्हाला खात्री होती की निकाल आमच्या बाजूने लागेल. आता ही फक्त वेळेची बाब आहे आणि काही खटले अडथळा निर्माण करू लागले नाहीत तर आम्ही तयार आहोत, परंतु ते शक्य नाही,” असे त्यांनी सांगितले आहे.
पाच अधिकाऱ्यांची एक तात्पुरती टीम तयार करण्यात आली आहे, जी अमेरिकेत जाऊन राणाला परत आणेल. त्यात इन्स्पेक्टर जनरल दर्जाचे अधिकारी समाविष्ट आहेत. “न्यायालयीन प्रक्रिया आता संपली आहे, आता राज्य निर्णय प्रलंबित आहे आणि तो येताच टीम निघून जाईल,” अशी माहिती सूत्रांनी दिली. टीम त्यांच्या अमेरिकन समकक्षांशी राणा यांच्या प्रवासाची योजना आखण्यासाठी समन्वय साधत आहे. त्यांनी पुढे सांगितले की राणा यांना परत आणण्याच्या वाहतुकीच्या पद्धतीबाबत अंतिम निर्णय अद्याप विचाराधीन आहे.
दरम्यान, तिहार तुरुंग व्यवस्थापनालाही आवश्यक तयारी करण्यास सांगण्यात आले आहे. राणा यांना तिकडे ठेवण्यात येणार आहे.
प्रलंबित न्यायप्रक्रिया
पाकिस्तानी वंशाचे कॅनेडियन नागरिक राणा, 2008 च्या दहशतवादी हल्ल्यांमध्ये सहभागी असल्याबद्दल भारताने त्यांच्या प्रत्यार्पणाची मागणी केली आहे. या हल्ल्यात मुंबईत किमान 174 लोकांचा मृत्यू झाला आणि 300 हून अधिक लोक जखमी झाले.
पाकिस्तानी सैन्यात माजी डॉक्टर असलेले राणा 1997 मध्ये कॅनडाला स्थलांतरित झाले. त्यानंतर ते अमेरिकेत गेले, जिथे त्यांनी एक इमिग्रेशन फर्म स्थापन केली, जी लष्कर-ए-तैयबा (एलईटी) दहशतवादी डेव्हिड हेडलीसाठी 2008 च्या घातक दहशतवादी हल्ल्यांसाठी प्रमुख इमारतींची रेकी करण्यासाठी वापरली गेली, असा आरोप एनआयएने त्याच्याविरुद्धच्या आरोपपत्रात केला आहे. अमेरिकेच्या फेडरल ब्युरो ऑफ इन्व्हेस्टिगेशन (एफबीआय) ने हेडलीला भौतिक मदत पुरवल्याच्या आरोपाखाली राणाला अटक केली. हेडलीला त्याच्या भूमिकेसाठी दोषी ठरवण्यात आले असले तरी, पुरेशा पुराव्याअभावी 2011 मध्ये राणाला निर्दोष सोडण्यात आले.
तथापि, एका वेगळ्या प्रकरणात, त्याला डॅनिश वृत्तपत्रावर अयशस्वी हल्ला केल्याबद्दल दोषी ठरवण्यात आले आणि 14 वर्षांची शिक्षा सुनावण्यात आली. कोविड-19 साथीच्या आजारादरम्यान त्याला सहानुभूती म्हणून तुरुंगातून सोडण्यात आले, परंतु 2020 मध्ये नवी दिल्लीने प्रत्यार्पणाची विनंती केल्यानंतर अमेरिकन अधिकाऱ्यांनी त्याला पुन्हा अटक केली. राणाच्या प्रत्यार्पणाचा आदेश मे 2023 मध्ये न्यायालयाने प्रथम दिला होता, ज्याला त्याने कॅलिफोर्निया जिल्हा न्यायालयात आव्हान दिले होते. तथापि, जिल्हा न्यायालयाने प्रत्यार्पण न्यायालयाचा निर्णय कायम ठेवला. अमेरिकेच्या अपील न्यायालयांनी त्याची याचिका अशाच प्रकारे रद्द केल्यानंतर, राणाने गेल्यावर्षी नोव्हेंबरमध्ये सर्वोच्च न्यायालयात धाव घेतली. प्रत्यार्पण थांबवण्यासाठी त्याच्याकडे उपलब्ध असलेला हा शेवटचा कायदेशीर उपाय होता.
21 जानेवारी रोजी, सर्वोच्च न्यायालयाने त्याची पुनर्विचार याचिका फेटाळून लावली, ज्यामुळे त्याला भारतात प्रत्यार्पणाचा मार्ग मोकळा झाला.
Recent Comments