मणिपूरमधील अपहृत ‘मेईती’ महिला आणि मुले अजूनही बेपत्ता, शोधकार्य सुरूच

मणिपूरच्या झैरावान गावातील जळलेले घर.

नवी दिल्ली: मणिपूरमधील हिंसाचाराच्या ताज्या लाटेनंतर, या आठवड्याच्या सुरुवातीला गुंडांनी ‘अपहरण’ केलेल्या मेईती व्यक्तींचा  ठावठिकाणा अद्याप सापडलेला नाही. मणिपूर पोलिसांच्या सूत्रांनी द प्रिंटला ही माहिती दिली. बचाव पथके बेपत्ता व्यक्तींचा शोध घेत आहेत. पोलिस कुकी गटांशी चर्चा करत आहेत, परंतु नागरिक त्यांच्या ताब्यात असल्याची निश्चित माहिती अजून मिळालेली नाही. पोलिसांनी दिलेल्या माहितीनुसार, महिला आणि लहान मुलांसह सहा जण बेपत्ता आहेत. त्यांच्या कुटुंबीयांनी त्यांची ओळख पटवली आहे.

मेईतै गटांच्या म्हणण्यानुसार, बेपत्ता लोकांमध्ये युरेंभम राणी देवी (60), तेलम थोबी देवी (31), लैश्राम हेतोनबी देवी (25) आणि तीन मुलांचा समावेश आहे.

“ही घटना घडल्याचे आम्हाला फेसबुक पेजवरून समजले, परंतु कोणीही जबाबदारी स्वीकारलेली नाही. आम्ही कुकी गटांशी संपर्क साधत आहोत, परंतु ते यात आपला सहभाग असल्याचे नाकारत आहेत. असे पोलिसांनी सांगितले आहे. “हा कुकीबहुल भाग आहे, त्यामुळे लोकांकडून कोणीही माहिती घेऊन पुढे येत नाही. प्रयत्न चालू आहेत आणि आम्ही वरिष्ठ कुकी नेतृत्वाशी संपर्क साधण्याचा प्रयत्न करत आहोत.”

द प्रिंटशी बोलताना, आदिवासी एकता समितीचे (CoTU) माहिती सचिव थांगटिनलेन हाओकिप म्हणाले की, कुकी पुरुषांना “लष्करी” म्हणणे चुकीचे आहे कारण ते “ग्राम संरक्षण स्वयंसेवक” होते. ते म्हणाले की ही घटना झैरॉन, जिरिबामच्या हमार-बहुल गावातील हिंसाचाराच्या ताज्या घटनेनंतर आहे, जिथे घरे जाळण्यात आली आणि एका महिलेला गोळी घालण्यात आली तसेच लैंगिक अत्याचार आणि जाळपोळीच्या घटनाही घडल्या आहेत.

“झायरॉन गावात हिंसाचार झाल्यानंतर स्वयंसेवक संतप्त झाले. सोशल मीडियावर फोटो आणि व्हिडीओजचा पूर आला होता.

“सीआरपीएफ दलांनी कायदा व सुव्यवस्था राखण्यासाठी हल्लेखोर पुरुषांना शस्त्रे टाकण्यास सांगितले आणि ते केंद्रीय दल असल्याने त्यांनी त्यांच्यावर विश्वास ठेवला. मात्र, त्याऐवजी ते जात असताना त्यांच्यावर गोळीबार करून त्यांची हत्या करण्यात आली. काही पुरुषांनाही बेदम मारहाण करण्यात आली.” हाओकीप यांनी सांगितले की त्यांना अपहरणाची कोणतीही माहिती नाही.

जिरीबममधील सर्वोच्च मेईतेई संस्था, जिरी अपुनबा लुप यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे की 16 घरे जाळली गेली आणि हमार-कुकी “अतिरेक्यांनी” दोन मैतेई पुरुषांना मारले, आणि सरकारने त्वरित कारवाई करून अपहरण केलेल्या व्यक्तींची सुटका करण्यास सांगितले आहे.

पोलिसांनी पूर्वी सांगितले होते की जिरीबाममध्ये “कुकी अतिरेक्यांनी” केलेल्या हल्ल्यानंतर 13 लोक बेपत्ता झाले होते आणि त्यापैकी तिघांची सुटका करण्यात आली होती. केंद्रीय राखीव पोलीस दलाच्या जवानांमध्ये झालेल्या चकमकीत 10 कुकी अतिरेकी मारले गेले.

मंगळवारी पत्रकारांना संबोधित करताना पोलीस महानिरीक्षक (ऑपरेशन्स) आय.के. मुइवा म्हणाले की सुरक्षा दलांनी प्रत्युत्तर म्हणून गोळीबाराचा अवलंब केला कारण “दहशतवाद्यांनी” त्यांच्या विरोधात अत्याधुनिक शस्त्रे वापरली होती. पोलिसांनी सांगितले की, तीन एके-47 रायफल, चार सेल्फ-लोडिंग रायफल, दोन इन्सास रायफल आणि एक रॉकेट प्रोपेल्ड ग्रेनेड जप्त करण्यात आला आहे.

दरम्यान, मंगळवारी जाकुराधोर गावात शोध मोहिमेदरम्यान लैश्राम बरेल सिंग (61) आणि मैबाम केशवो सिंग (75) या दोन वृद्ध मेईती पुरुषांचे मृतदेह सापडले.

‘कुकी अतिरेक्यांनी केलेला हल्ला सूडाची कारवाई’

सोमवारच्या हल्ल्याबाबत, एका वरिष्ठ सरकारी अधिकाऱ्याने सांगितले की, गेल्या आठवड्यात एका आदिवासी महिलेच्या मृत्यूचा बदला म्हणून सूड घेण्यासाठी हे कृत्य झाले असल्याचे दिसते.

“त्यांना संदेश पाठवायचा होता की, सीआरपीएफही तुमचे संरक्षण करू शकणार नाही. वर्चस्व प्रस्थापित करण्याचा हा प्रयत्न होता. सैन्याने प्रत्युत्तर दिले नसते तर हाणामारी झाली असती. या परिसरात 300 हून अधिक लोक राहतात आणि नुकसान जास्त होऊ शकते. शिवाय, संपूर्ण राज्यात संपूर्ण अराजकता निर्माण झाली असती,” अधिकारी सांगतात.

अत्याधुनिक शस्त्रास्त्रांनी सज्ज असलेल्या सुमारे 50 अतिरेक्यांनी जिरीबाम भागात हल्ला केला होता.  हल्लेखोरांपैकी दहा ठार झाले, तर इतर पळून जाण्यात यशस्वी झाले. ठार झालेले 10 पैकी नऊ चोरचंदपूर येथील होते.

एका प्रेस स्टेटमेंटमध्ये, पोलिसांनी मंगळवारी सांगितले की, “11 नोव्हेंबर 2024 रोजी दुपारी 2.30 ते 3 च्या सुमारास, बोरोबेकरा पोलीस स्टेशन, जेथे IDPs (अंतर्गत विस्थापित व्यक्ती) यांना आश्रय देण्यात आला . जिरीबाम जिल्ह्यावर एकाच वेळी अतिरेक्यांनी आरपीजी आणि स्वयंचलित शस्त्रांसह जड अत्याधुनिक शस्त्रांनी हल्ला केला. या हल्ल्यात अतिरेक्यांनी आजूबाजूच्या काही घरांचे नुकसान केले आणि ते जाळले.

निवेदनानुसार, “सशस्त्र अतिरेक्यांनी” हल्ला केला नाही, परंतु सुरक्षा दलांनी केलेल्या प्रत्युत्तरादाखल गोळीबारात ते मारले गेले.

“सुरक्षा दलांनी प्रत्युत्तर दिले नसते तर नुकसान आणखीनच वाढले असते. पुढे, सशस्त्र अतिरेकी हे दूरच्या चुराचंदपूर आणि फेरझॉल जिल्ह्यांतील असल्याचे आढळून आले आहे आणि त्यांनी या हल्ल्यांचे नियोजन/अंमलबजावणी करण्यासाठी जिरीबाम जिल्ह्यात लांबचा प्रवास केला होता,” पोलिसांनी सांगितले.

हल्ल्यादरम्यान, संजीव कुमार नावाचा एक सीआरपीएफ कॉन्स्टेबल गोळी लागून जखमी झाला आणि त्याला आसामच्या सिलचर मेडिकल कॉलेजमध्ये हलवण्यात आले. सध्या  उपचार सुरू आहेत. आसाम रायफल्स, सीआरपीएफ आणि सिव्हिल पोलिसांचा समावेश असलेली मजबुतीकरण पथके तेथे रवाना झाली. जिरीबाम जिल्ह्यातील बोरोबेक्रा पोलीस स्टेशन अंतर्गत जाकुराधोर आणि आसपासच्या कारवाया सशस्त्र अतिरेक्यांना हुसकावून लावण्यासाठी सुरूच आहेत.