एकनाथ शिंदे दरेगावी दाखल, महायुतीत नाराजीनाट्याच्या चर्चांना उधाण

महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस आणि उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे : फाईल फोटो.

मुंबई: महायुती सरकारमध्ये जेव्हा जेव्हा मतभेदाचे संकेत दिसतात तेव्हा तेव्हा नेहमीच महाराष्ट्राचे माजी मुख्यमंत्री व आता   उपमुख्यमंत्री असलेले एकनाथ शिंदे सातारा जिल्ह्यातील त्यांच्या गावी, दरे येथे जाऊन राहिल्याच्या बातम्या येत असतात. या भेटीनंतर महायुतीचे नेते युतीमध्ये कोणताही संघर्ष नाही आणि शिंदे यांचा दौरा हा एक नियमित, वैयक्तिक दौरा असल्याचे सांगतात.

सोमवारी, एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालील शिवसेनेने काही जिल्ह्यांमध्ये पालकमंत्र्यांच्या नियुक्तीवरून महायुतीच्या इतर दोन पक्षांशी – भारतीय जनता पक्ष (भाजप) आणि अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्ष (एनसीपी) – संघर्ष केला तेव्हा हेच सगळे पुन्हा घडले. उपमुख्यमंत्री शिंदे आणि अन्य नेत्यांनी दरे येथे शिंदेंनी दिलेली भेट ‘पूर्वनियोजित’ होती आणि महायुतीमध्ये कोणताही संघर्ष नाही हे स्पष्ट केले.

दरे येथे पत्रकारांशी बोलताना शिंदे म्हणाले, “मी जेव्हा जेव्हा माझ्या गावात येतो तेव्हा प्रत्येकजण म्हणतो की मी नाराज आहे. मी येथे नवीन महाबळेश्वर निर्माण करण्याचा एक मोठा प्रकल्प राबविण्यासाठी आलो आहे आणि त्यासाठी मला येथे अनेक वेळा यावे लागेल, जवळच्या वेगवेगळ्या ठिकाणी जावे लागेल. मी एक भूमिपुत्र आहे म्हणून मी हे प्रयत्न करत आहे.” पालकमंत्रीपदाबाबत प्रश्न विचारल्यावर ते म्हणाले, “आतापर्यंतच्या इतर सर्व समस्यांप्रमाणेच हा प्रश्नही सुटेल”.

देवेंद्र फडणवीस यांच्या नेतृत्वाखालील महाराष्ट्र सरकारने शनिवारी महाराष्ट्रातील 36 जिल्ह्यांसाठी पालकमंत्र्यांची नियुक्ती केली. अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या आदिती तटकरे यांची रायगडच्या पालकमंत्रीपदी आणि भाजपच्या गिरीश महाजन यांची नाशिकच्या पालकमंत्रीपदी नियुक्ती केल्याने शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालील शिवसेनेला विशेषतः धक्का बसला. पालकमंत्रीपदाची आशा असलेल्या त्यांच्या दोन उमेदवारांनी यावर आक्षेप घेतला. रायगडमध्ये शिवसेनेचे भरत गोगावले हे या पदावर लक्ष ठेवून होते, तर नागपूरमध्ये पक्षाचे दादा भुसे या पदासाठी इच्छुक होते.

उपमुख्यमंत्री शिंदे यांनी मुख्यमंत्री फडणवीस यांच्यासमोर हा विषय उपस्थित केला. फडणवीस रविवारी जागतिक आर्थिक मंच परिषदेसाठी दावोसला गेले. त्यानंतर एका दिवसाने राज्य सरकारने रायगड आणि नाशिक जिल्ह्यांसाठीच्या निर्णयाला स्थगिती दिली.

 दरेगावाचा दौरा

गेल्यावर्षी नोव्हेंबरमध्ये, महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत महायुतीच्या दणदणीत विजयानंतर, 2022 ते नोव्हेंबर 2024 पर्यंत पहिल्या महायुती सरकारमध्ये मुख्यमंत्री असलेले शिंदे दुसऱ्या महायुती सरकारमध्ये भाजप आपला मुख्यमंत्री बसवणार हे निश्चित झाल्यानंतर नाराज असल्याचे म्हटले जात होते. दिल्लीत केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांच्याशी झालेल्या बैठकीनंतर जेव्हा शिंदे यांना पुढील मुख्यमंत्री भाजपचाच असेल हे स्पष्ट करण्यात आले तेव्हा नेते मुंबईत परतले आणि दरे गावाकडे निघाले. शिंदे यांनी या व्यवस्थेवर ते नाराज असल्याचे वृत्त फेटाळले होते. ‘निवडणूक प्रचारादरम्यान झालेल्या थकव्यामुळे विश्रांतीसाठी आपण गावी गेलो’ असे त्यांनी सांगितले होते.

एप्रिल 2023 च्या सुरुवातीला, अविभाजित राष्ट्रवादी काँग्रेसचे तत्कालीन विरोधी पक्षनेते अजित पवार भाजपशी हातमिळवणी करणार असल्याबद्दल राजकीय वर्तुळात मोठ्या प्रमाणात अटकळ होती. त्याच वेळी, तत्कालीन मुख्यमंत्री शिंदे हे युतीमध्ये भाजपसाठी अयोग्य असल्याची आणि त्यांची जागा घेण्याची शक्यता असल्याची चर्चा होती. चर्चेदरम्यान मुख्यमंत्री दरेगावात गेले होते. त्यानंतरही, त्यांनी युतीमध्ये नाराजी असल्याच्या कोणत्याही वृत्ताचे खंडन केले होते आणि ते विश्रांती घेत नसून त्यांच्या गावातून काम करत असल्याचे स्पष्ट केले होते.

पालकमंत्रीपदावरून संघर्ष

पालकमंत्रीपदाच्या वाटपात, फडणवीस यांनी गडचिरोली जिल्हा स्वतःकडे ठेवला, ठाणे आणि मुंबई शहर जिल्हे उपमुख्यमंत्री शिंदे यांना आणि पुणे आणि बीड जिल्हे उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांना दिले. शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालील शिवसेनेच्या मंत्र्यांना इतर सहा जिल्हे मिळाले – धाराशीव, छत्रपती संभाजीनगर, सातारा, रत्नागिरी, यवतमाळ आणि जळगाव. अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाला, उपमुख्यमंत्री स्वतः ज्या दोन जिल्ह्यांचे प्रतिनिधित्व करतील त्याव्यतिरिक्त, त्यांच्या पक्षाच्या मंत्र्यांना पालकमंत्री म्हणून सहा जिल्हे मिळाले, ज्यात रायगडचा समावेश आहे. भाजपच्या मंत्र्यांना उर्वरित जिल्हे मिळाले.

फडणवीस यांनी रायगड आणि नाशिकच्या आदेशाला स्थगिती दिल्यानंतर लगेचच शिंदे दरे येथे गेले.

यावेळी, शिंदे यांनी पत्रकारांना सांगितले की दरे येथे त्यांचा दौरा हा मुख्यमंत्री म्हणून त्यांनी मांडलेल्या ‘नवीन महाबळेश्वर’च्या योजनेचा पाठपुरावा करण्यासाठी आहे. ज्या योजनेसाठी त्यांनी महाराष्ट्र राज्य रस्ते विकास महामंडळ (एमएसआरडीसी) ला व्यवहार्यता अहवाल तयार करण्यासाठी नियुक्त केले होते, त्यात पर्यटन क्षेत्रातील महाबळेश्वर या पर्यटन टेकडी शहराच्या परिघातील गावांचा समावेश करणे समाविष्ट आहे. दरे येथे पत्रकारांशी बोलताना शिंदे म्हणाले, “हा एक मोठा परिसर आहे. प्रतापगड ते पाटण पर्यंत. यामध्ये 235 गावे आहेत आणि आणखी 295 गावांनी त्यांचा समावेश करण्याची मागणी केली आहे. या जिल्ह्याला पर्यटन जिल्हा म्हणून ओळखले जावे, असा त्यांचा विचार आहे.”

फडणवीस मंत्रिमंडळात पर्यटन खाते असलेले त्यांचे सहकारी पक्षनेते शंभूराज देसाई यांनी त्यांना पाठिंबा दिला. त्यांनी सांगितले की, ही भेट आधीच नियोजित होती आणि पर्यटन मंत्री म्हणून ते सुरुवातीला शिंदे यांना भेटणार होते. मुंबईत पत्रकारांशी बोलताना त्यांनी सांगितले की, सोमवारी संध्याकाळी मुंबईत जपानी शिष्टमंडळ त्यांच्या भेटीला येणार असल्याने त्यांना अकरा वाजता त्यांच्या योजना बदलाव्या लागल्या. देसाई म्हणाले की, रायगड आणि नाशिकच्या पालकमंत्रिपदाचा निर्णय फडणवीस दावोसहून परतल्यानंतर तिन्ही महायुती पक्षांचे नेते एकत्रितपणे घेतील.

दरम्यान, महाराष्ट्र भाजपचे अध्यक्ष चंद्रशेखर बावनकुळे, जे फडणवीस मंत्रिमंडळात मंत्री देखील आहेत, त्यांनी पत्रकारांना सांगितले की, पालकमंत्रिपदावर एकूण एकमत आहे. “आम्ही 99 टक्के जिल्ह्यांसाठी एक ठराव गाठण्यात यशस्वी झालो आहोत. जेव्हा एका जागेवर 2-3 दावेदार असतात तेव्हा कोणाला तरी जागा सोडून द्यावी लागते. अशाप्रकारे प्रत्येक नेत्याने महायुती युतीला जोपासले पाहिजे,” असे ते म्हणाले. त्यांनी पुढे म्हटले की शिंदे नाराज किंवा नाराज नाहीत आणि पालकमंत्रिपदाच्या सर्व चर्चेत ते नेते उपस्थित होते. “शिंदेजी नाराज नाहीत. ते अधूनमधून त्यांच्या गावी जात राहतात. जर ते त्यांच्या गावी गेले तर याचा अर्थ ते नाराज आहेत का? महायुतीतील प्रत्येक निर्णय सहमतीने होतो,” असे ते म्हणाले.