भाजपच्या कार्यकारी अध्यक्षपदी नितीन नवीन यांची निवड

बिहारचे मंत्री नितीन नवीन.

नवी दिल्ली: भारतीय जनता पक्षाने (भाजप) बिहारचे मंत्री नितीन नवीन यांची पक्षाचे राष्ट्रीय कार्याध्यक्ष म्हणून नियुक्ती केली आहे. भाजपचे राष्ट्रीय सरचिटणीस अरुण सिंह यांनी जारी केलेल्या अधिकृत आदेशात म्हटले आहे की, या नियुक्तीला पक्षाच्या संसदीय मंडळाने मंजुरी दिली आहे. तथापि, ते राष्ट्रीय अध्यक्षांची जबाबदारीही स्वीकारणार आहेत, की राष्ट्रीय अध्यक्षांबाबतची घोषणा नंतर केली जाईल, हे पक्षाने अद्याप स्पष्ट केलेले नाही. “भाजप संसदीय मंडळाने बिहार सरकारमधील मंत्री श्री नितीन नवीन यांची भारतीय जनता पक्षाचे राष्ट्रीय कार्याध्यक्ष म्हणून तात्काळ प्रभावाने नियुक्ती केली आहे,” असे त्या आदेशात म्हटले आहे.

नवीन हे जे.पी. नड्डा यांची जागा घेतील. नड्डा यांनाही पूर्णवेळ अध्यक्ष बनण्यापूर्वी तयारीसाठी राष्ट्रीय कार्याध्यक्ष म्हणून नियुक्त करण्यात आले होते. त्यांची 17 जून 2019 रोजी भाजपचे कार्याध्यक्ष म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती. तत्कालीन पक्षाध्यक्ष अमित शहा केंद्रीय मंत्री झाल्यानंतर ही नियुक्ती करण्यात आली होती. 20 जानेवारी 2020 रोजी नड्डा यांची पूर्णवेळ राष्ट्रीय अध्यक्ष म्हणून निवड होईपर्यंत शहा राष्ट्रीय अध्यक्ष राहिले. नड्डा कार्याध्यक्ष असताना पक्षाने अनेक निवडणुका लढवल्या. त्याचप्रमाणे, 2001 मध्ये तत्कालीन भाजप अध्यक्ष बंगारू लक्ष्मण यांच्या राजीनाम्यानंतर, के. जना कृष्णमूर्ती यांची हंगामी अध्यक्ष म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती, ज्या पदाला नंतर पक्षाने मान्यता दिली.

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी नवीन यांचे अभिनंदन केले आणि ते एक मेहनती पक्ष कार्यकर्ते असल्याचे म्हटले. “श्री नितीन नवीन जी यांनी एक मेहनती कार्यकर्ता म्हणून स्वतःला सिद्ध केले आहे. ते एक तरुण आणि मेहनती नेते आहेत, ज्यांना संघटनात्मक कामाचा दांडगा अनुभव आहे आणि आमदार तसेच बिहारमध्ये अनेक वेळा मंत्री म्हणून त्यांचा प्रभावी कार्यकाळ राहिला आहे. त्यांनी लोकांच्या आकांक्षा पूर्ण करण्यासाठी परिश्रमपूर्वक काम केले आहे.” असे त्यांनी ‘एक्स’वरील एका पोस्टमध्ये लिहिले. “मला खात्री आहे की त्यांची ऊर्जा आणि समर्पण येत्या काळात आपल्या पक्षाला अधिक मजबूत करेल. भाजपचे राष्ट्रीय कार्याध्यक्ष झाल्याबद्दल त्यांचे अभिनंदन.” असे पंतप्रधानांनी लिहिले आहे.

गेल्या महिन्यात, नवीन यांनी बिहार विधानसभा निवडणुकीत पाटणा जिल्ह्यातील हाय-प्रोफाइल बांकीपूर विधानसभा मतदारसंघातून राष्ट्रीय जनता दलाच्या रेखा कुमारी यांचा 51 हजारहून अधिक मतांनी पराभव करून विजय मिळवला होता. नवीन यांचे वडील, नवीन किशोर प्रसाद सिन्हा यांनीही ही जागा अनेक वेळा जिंकली होती. “वडिलांच्या निधनानंतर त्यांनी 2006 च्या पोटनिवडणुकीत निवडणूक लढवली आणि तेव्हापासून ते ही जागा जिंकत आहेत. ते एक संघटनात्मक व्यक्तिमत्त्व आहेत आणि छत्तीसगड विधानसभा निवडणुकीत त्यांनी पक्षाला यश मिळवून दिल्यानंतर पक्षाने त्यांच्यावर विश्वास दाखवला,” असे एका वरिष्ठ भाजप नेत्याने सांगितले. नवीन यांनी छत्तीसगडसाठी पक्षाचे प्रभारी म्हणून काम केले आहे. ते बिहार मंत्रिमंडळात रस्ते बांधकाम विभागाचे मंत्री आहेत. ते मंत्री म्हणून काम करत राहतील की नाही, याबद्दल पक्षाने अद्याप काहीही सांगितलेले नाही.

नवीन यांनी भाजप युवा मोर्चाचे राष्ट्रीय सरचिटणीस म्हणूनही काम केले आहे. “त्यांच्या वडिलांचे जनसंघाशी संबंध होते. राज्य विधानसभा निवडणुकीदरम्यान ते छत्तीसगडमध्ये भाजपचे सह-प्रभारी होते. 2018 च्या पराभवानंतर, भाजपने 2023 च्या विधानसभा निवडणुकीत जोरदार पुनरागमन करत सत्ता मिळवली. या विजयात नवीनजींनी महत्त्वाची भूमिका बजावली, ज्यामुळे पक्षाने त्यांना लोकसभा निवडणुकीपूर्वी छत्तीसगडचे प्रभारी बनवून पुरस्कृत केले,” असे एका पक्ष पदाधिकाऱ्याने सांगितले. लोकसभा निवडणुकीत छत्तीसगडमधील भाजपची कामगिरीही उल्लेखनीय होती, पक्षाने राज्यातील 11 पैकी 10 संसदीय जागा जिंकल्या. गृहमंत्री अमित शहा यांनीही नवीन यांचे अभिनंदन केले. “पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदीजी, राष्ट्रीय अध्यक्ष जे.पी. नड्डाजी आणि भाजप संसदीय मंडळाच्या वरिष्ठ नेत्यांनी श्री नितीन नवीन यांची राष्ट्रीय सरचिटणीसपदी नियुक्ती केल्याबद्दल मी त्यांचे मनःपूर्वक अभिनंदन करतो,” असे त्यांनी ‘एक्स’वरील एका पोस्टमध्ये लिहिले. नवीन यांची प्रशंसा करताना शहा म्हणाले की, “भाजप युवा मोर्चाचे राष्ट्रीय सरचिटणीस असो, बिहारमधील युवा शाखेचे प्रदेशाध्यक्ष असो किंवा छत्तीसगडचे राज्य प्रभारी असो, नवीन यांनी प्रत्येक जबाबदारी पूर्ण समर्पण आणि यशाने पार पाडली आहे”. “बिहारमध्ये पाच वेळा आमदार आणि राज्य सरकारमध्ये मंत्री म्हणून काम केल्यामुळे, त्यांना लोकांमध्ये काम करण्याचा व्यापक अनुभव आहे. आज त्यांचे राष्ट्रीय सरचिटणीस पदावर पदोन्नती होणे हा दिवसरात्र कष्ट करणाऱ्या प्रत्येक तरुण भाजप कार्यकर्त्यासाठी सन्मान आहे. त्यांच्या नवीन जबाबदारीसाठी आणि यशस्वी कार्यकाळासाठी मी त्यांना शुभेच्छा देतो,” असेही ते म्हणाले.

जर नवीन भाजपचे पूर्णवेळ अध्यक्ष झाले, तर ते सर्वात तरुण अध्यक्ष असतील. जातीने कायस्थ असलेले नवीन यांनी वडिलांच्या निधनानंतर राजकारणात प्रवेश केला आणि सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, बिहारचे उपमुख्यमंत्री राहिलेले भाजपचे ज्येष्ठ नेते दिवंगत सुशील कुमार मोदी यांनी पोटनिवडणुकीसाठी पक्षाचे उमेदवार म्हणून नवीन यांच्या नावाची शिफारस केली होती. बिहार भाजपचे प्रदेशाध्यक्ष आणि उद्योगमंत्री डॉ. दिलीप जयस्वाल म्हणाले की, “राज्यातील एनडीएच्या प्रचंड विजयानंतर ही नियुक्ती बिहारसाठी एक भेट आहे. ते म्हणाले की, पहिल्यांदाच बिहारमधील एका नेत्याला राष्ट्रीय स्तरावर इतक्या महत्त्वाच्या भूमिकेवर बढती मिळाली आहे, ही अभिमानाची बाब आहे”. ‘द प्रिंट’शी बोलताना, बिहार विधान परिषदेचे सदस्य देवेश कुमार यांनी त्यांना एक संघटनात्मक व्यक्ती म्हटले, जे लोकांना समजून घेतात आणि मृदुभाषी आहेत. “नित्यानंद राय बिहारचे प्रदेशाध्यक्ष असताना त्यांनी बिहार भाजयुमोचे प्रमुख म्हणून काम केले आणि आपली छाप सोडली. ते एक उत्तम संघटनात्मक व्यक्ती आहेत आणि लोकांना समजून घेतात. त्यांचे व्यक्तिमत्त्व मनमिळाऊ आहे आणि त्यांनी नगरविकास आणि रस्ते बांधकाम यांसारख्या महत्त्वाच्या मंत्रालयांचा कार्यभार सांभाळल्यामुळे एक प्रशासक म्हणून आपली कुशाग्र बुद्धी सिद्ध केली आहे. एक संघटनात्मक व्यक्ती म्हणून, त्यांनी छत्तीसगडचे प्रभारी म्हणूनही आपली छाप सोडली आहे.”

एका वरिष्ठ भाजप नेत्याने सांगितले, “त्यांनी आपल्या राजकीय कारकिर्दीची सुरुवात भाजयुमोमधून केली आणि संघटनेत महत्त्वाची पदे भूषवली. त्यांची पार्श्वभूमी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाची नाही, परंतु त्यांचे कुटुंब जनसंघाशी संबंधित होते.”