अंजली दमानियांचा भ्रष्टाचारावरून महायुती सरकारवर हल्लाबोल

अनिश आणि अंजली दमानिया

मुंबई: भांडवली बाजारातील ज्येष्ठ उद्योजक अनिश दमानिया यांना या महिन्याच्या सुरुवातीला देवेंद्र फडणवीस सरकारकडून त्यांच्या ‘थिंक टँक महाराष्ट्र इन्स्टिट्यूट फॉर ट्रान्सफॉर्मेशन’ (मित्रा) मधील आर्थिक दिग्गजांच्या टीमचा भाग होण्यासाठी आमंत्रण मिळाले होते, व हा प्रस्ताव त्यांनी स्वीकारला. ज्या दिवशी त्यांनी ऑफर स्वीकारण्याचा निर्णय जाहीर केला, त्याच दिवशी त्यांच्या पत्नी अंजली दमानिया यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि मुख्यमंत्री फडणवीस यांच्या अजित पवारांवरील भूतकाळातील भूमिका आणि सिंचन घोटाळ्यातील त्यांच्या कथित सहभागाबद्दल टीका केली.

दमानिया दांपत्याचे हे प्रकरण विरोधाभास दर्शवते. पत्नीने राज्य सरकारवर भ्रष्टाचाराचे अनेक आरोप केले आहेत, तर पती आता फडणवीस यांचे जवळचे विश्वासू म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या एका निवृत्त अधिकाऱ्यासोबत थेट काम करतील. आणि दोघेही एकमेकांच्या पदांबद्दल तटस्थ आहेत. “या दोन वेगवेगळ्या गोष्टी आहेत. मला माझा पती म्हणून त्यांचा खूप अभिमान आहे. मी हे सांगायलाच हवे की ते त्यांच्या पद्धतीने योगदान देत आहेत आणि मी माझ्या पद्धतीने योगदान देत आहे,” अंजली म्हणाल्या. “याचा माझ्या कामावर परिणाम होण्याची शक्यता नाही. ते फक्त भांडवली बाजारांसाठी सल्लागार आहेत, जे त्यांचे कौशल्य आहे. आम्ही सरकारकडून कोणतेही वेतन किंवा भत्ते घेणार नाही. आम्ही अशा प्रकारचे आहोत की आमच्या स्वतःच्या नातेवाईकांनी काहीही केले तरी आम्ही ते उघड करू. म्हणून, हे माझ्या मार्गात येण्याची शक्यता नाही,” त्यांनी ठामपणे सांगितले.

भाजपच्या एका नेत्याने सांगितले की, अनिश यांच्या नियुक्तीचा अंजली आणि त्यांच्या कामाशी काहीही संबंध नाही. “अनीश दमानिया हे वित्त क्षेत्रातील एक प्रतिभावान व्यक्ती आहेत आणि केवळ याच कारणासाठी त्यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे. जर कोणी इतर काही संबंध जोडत असेल तर मला ते चुकीचे वाटते,” असेही पुढे ते म्हणाले. जेएम फायनान्शियलमध्ये एमडी-ग्रुप रिलेशनशिप्स अनिश यांच्या नियुक्तीमुळे सत्ताधारी महायुतीमध्ये खळबळ उडाली आहे. राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाचे (अजित पवार) नेते अंजली यांचे अनेकदा लक्ष्य राहिले असले तरी, त्यांनी सत्ताधारी आघाडीतील इतर दोन्ही पक्षांच्या नेत्यांनाही सोडले नाही. ‘द प्रिंट’शी बोलताना, राष्ट्रवादी काँग्रेसचे (अजित पवार) आमदार अमोल मिटकरी यांनी संकेत दिले, की त्यांचा पक्ष या नियुक्तीबद्दल पूर्णपणे समाधानी नाही.

“आता माझ्या मनात एक प्रश्न आहे की अंजली दमानिया सामाजिक कार्यकर्त्या होत्या की त्या सरकारच्या इशाऱ्यावर काम करत होत्या? कारण गेल्या काही महिन्यांत त्यांनी राष्ट्रवादी काँग्रेसला, विशेषतः अजित पवारांना लक्ष्य केले आहे. त्यामुळे त्यांच्या पतीची नियुक्ती प्रश्न उपस्थित करते. असे दिसते की त्यांनी त्यांचे काम प्रामाणिकपणे केले कारण आता त्यांना त्याचे फळ मिळत आहे. त्या अण्णा हजारे यांच्या खऱ्या शिष्या आहेत, हे आता सिद्ध झाले आहे,” मिटकरी म्हणाले.

नीति आयोगाच्या धर्तीवर नोव्हेंबर 2022 मध्ये ‘मित्रा’ची स्थापना करण्यात आली. या थिंक टँकचे ध्येय 2027 पर्यंत महाराष्ट्राला ट्रिलियन डॉलर्सची अर्थव्यवस्था बनवणे आहे. यामध्ये 10 क्षेत्रांवर लक्ष केंद्रित करण्यात आले आहे, ज्यामध्ये खाणकाम, गट शेती, सौर ऊर्जा प्रकल्प आणि जैव इंधन हे प्राधान्य क्षेत्र म्हणून सूचीबद्ध आहेत. महायुती 2.0 मध्ये फडणवीस मुख्यमंत्री झाल्यानंतर, त्यांनी या वर्षाच्या सुरुवातीला मित्र मंडळातून एकनाथ शिंदे यांचे जवळचे सहकारी अजय आशर यांना काढून टाकले आणि निवृत्त अधिकारी प्रवीण परदेशी यांना त्यांचे सीईओ म्हणून नियुक्त केले.

अंजली दमानिया आणि त्यांची कारकीर्द

राजकीय नेत्यांविरुद्ध भ्रष्टाचारविरोधी मोहिमेसाठी अंजली ओळखल्या जातात. काही काळासाठी, त्या 2015 मध्ये आम आदमी पक्षाच्या महाराष्ट्र युनिटचा भागदेखील होत्या. 2011-12  मध्ये महाराष्ट्रात कथित सिंचन घोटाळा आरटीआयच्या मालिकेद्वारे उघड करण्यास सुरुवात केली तेव्हा त्यांनी लक्ष वेधले. कथित सिंचन घोटाळ्यावरून तत्कालीन उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांच्यावर भ्रष्टाचाराचे आरोप केल्याने त्या चर्चेत आल्या. तत्कालीन केंद्रीय कृषी मंत्री शरद पवार यांच्याशी असलेल्या कथित संबंधांबद्दल आणि त्यांच्याशी संबंधित विविध कथित “घोटाळ्यांबद्दल” नितीन गडकरी यांच्यावरही त्यांनी आरोप केले. 2014 ची लोकसभा निवडणूक त्या आपच्या तिकिटावर नागपूर मतदारसंघातून गडकरींविरुद्ध लढल्या पण यशस्वी झाल्या नाहीत.

2017 मध्ये भोसरी जमीन घोटाळ्याप्रकरणी त्यांनी तत्कालीन भाजप मंत्री आणि दिग्गज नेते एकनाथ खडसे यांच्यावर आरोप केले होते. खडसे यांना त्यांच्या पदावरून काढून टाकावे आणि चौकशी सुरू करावी अशी मागणी करत त्यांनी उपोषण केले होते. अलिकडेच, बीडचे सरपंच संतोष देशमुख यांच्या हत्येप्रकरणी त्यांनी महायुती सरकारवर दबाव आणला होता. राष्ट्रवादी काँग्रेसचे नेते धनंजय मुंडे यांचे विश्वासू सहकारी वाल्मिक कराड यांना या हत्येचा सूत्रधार म्हणून घोषित करण्यात आले होते. या प्रकरणावर अंजली यांनी अनेक पत्रकार परिषदा घेतल्या. मुंडे यांना राजीनामा द्यावा लागला. अंजली यांनी राज्यमंत्री माणिकराव कोकाटे यांच्यावरही भ्रष्टाचाराचे आरोप केले आणि असा आरोप केला की सहा वर्षांत त्यांची मालमत्ता 6 कोटी रुपयांवरून 48 कोटी रुपयांपर्यंत वाढली आहे.

थिंक टँकमध्ये अनिश दमानिया

अनिश हे वित्त आणि गुंतवणूक क्षेत्रातील तज्ञ आहेत. त्यांच्याकडे सीए, सीएस, कॉस्ट अकाउंटन्सी, सीएफए भाग 2 आणि बी.कॉम यासारख्या अनेक पदव्या आहेत. त्यांना भांडवली बाजार आणि गुंतवणूक क्षेत्रात 25 वर्षांहून अधिक अनुभव आहे. मार्चपासून ते जेएम फायनान्शियलमध्ये जागतिक व्यासपीठावर एमडी-ग्रुप रिलेशनशिप म्हणून काम करत आहेत. त्यांनी यापूर्वी आयडीएफसी बँकेचे सीईओ म्हणूनही काम केले आहे.

अंजली म्हणतात, की त्यांच्या कंपनीचा प्रतिनिधी म्हणून अनिश 1 जुलै रोजी केंद्रीय मंत्री पियुष गोयल यांना भेटू शकले. त्यांनी सांगितले की त्यांच्या कंपनीत फेडरेशन ऑफ इंडियन चेंबर्स ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्री (FICCI) मध्ये फक्त तीन लोक आहेत आणि “त्यांना (अनिश) पियुष गोयल यांचे FICCI चे सदस्य होण्याचे आमंत्रण मिळाले, जे अनिश यांनी स्वीकारले”. त्यानंतर त्यांना ‘मित्रा’कडून आमंत्रण मिळाले, जे त्यांनीही स्वीकारले. मित्रामध्ये, अनिश फडणवीस यांचे विश्वासू सहकारी परदेशी यांच्यासोबत  काम करणार आहेत. सोमवारी एका पत्रकार परिषदेत अंजली म्हणाल्या, की अनिश यांची सरकार किंवा कामकाजात कोणतीही भूमिका राहणार नाही. ते फक्त ‘मित्रा’मध्ये सल्लागार म्हणून काम करतील.