मिल्कीपूरमध्ये आंबेडकरांचे फोटो, संविधान प्रती वाटण्याची भाजपची योजना

भाजपचे प्रदेश सचिव अभिजात मिश्रा प्रयागराज येथील महाकुंभ येथे स्वच्छता कर्मचाऱ्यांना संविधान पुस्तिकेचे वाटप करताना

नवी दिल्ली: अयोध्येतील मिल्कीपूर विधानसभा पोटनिवडणुकीपूर्वी, भारतीय जनता पक्षाने (भाजप) उत्तर प्रदेशात विरोधकांच्या ‘संविधान बचाओ’ (संविधान वाचवा) या आवाहनाला तोंड देण्यासाठी एक व्यापक योजना आखली आहे. दलितबहुल भागात आंबेडकरांच्या छायाचित्राच्या आणि तिरंगा ध्वजाच्या प्रती वाटण्याव्यतिरिक्त, भाजप राज्य युनिट काँग्रेस आणि समाजवादी पक्ष कसे ‘दलितविरोधी’ आहेत हे दर्शविणारे एक पत्रक तयार करण्याची योजना आखत आहे.

गेल्या आठवड्यात, भाजप राज्य सचिव अभिजात मिश्रा यांनी पक्षाच्या इतर कार्यकर्त्यांसह प्रयागराज येथील महाकुंभात स्वच्छता कर्मचाऱ्यांना संविधानाच्या आणि आंबेडकरांच्या छायाचित्रांच्या प्रती वाटल्या. महाकुंभात सकारात्मक प्रतिसाद मिळाल्यानंतर, राज्य युनिटने येत्या आठवड्यात अयोध्येत ही योजना मोठ्या प्रमाणात राबवण्याचा निर्णय घेतला.

“महाकुंभातून आम्हाला खूप सकारात्मक प्रतिसाद मिळाला जिथे आम्ही संविधानाच्या हजारहून अधिक प्रती वाटल्या… आता आम्ही अयोध्याकडे लक्ष केंद्रित करत आहोत जिथे विरोधकांनी ‘संविधान बचाव’ची बनावट कथा तयार करून आमची जागा हिसकावून घेतली,” मिश्रा यांनी द प्रिंटला सांगितले. पक्ष केवळ संविधानाच्या प्रती वाटणार नाही तर समाजवादी पक्ष (सपा) आणि काँग्रेसचा पर्दाफाश करण्यासाठी पत्रके आणि होर्डिंग्ज देखील लावेल, असे ते म्हणाले. “आमच्या होर्डिंग्जमध्ये आम्ही नेहरू आंबेडकरांच्या विरोधात कसे होते याचा उल्लेख करू.”

सुमारे 3.5 लाख मतदार असलेल्या या अनुसूचित जाती (एससी) राखीव मतदारसंघात दलित मते महत्त्वाची आहेत. भाजपने पासी असलेले चंद्रभान पासवान यांना उमेदवारी दिली आहे. पासवान हे आझाद समाज पक्षाचे सूरज चौधरी आणि सपाचे अजित प्रसाद यांच्या विरोधात आहेत. हे तिन्ही उमेदवार दलित आहेत. सार्वत्रिक निवडणुकीत फैजाबादमध्ये पराभव झाल्यानंतर मिल्कीपूर हे सत्ताधारी भाजपसाठी प्रतिष्ठेचे युद्ध आहे. उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ पोटनिवडणुकीच्या व्यवस्थेवर लक्ष ठेवत असल्याचे सांगितले जाते. भाजपच्या अंतर्गत सूत्रांचे म्हणणे आहे की, सर्व वरिष्ठ पदाधिकारी त्यांना थेट रिपोर्ट करत आहेत कारण त्यांनी स्वतःला मिल्कीपूर पोटनिवडणुकीसाठी निरीक्षक म्हणून घोषित केले होते.

फैजाबादमधून लोकसभेवर निवडून आल्यानंतर सपाचे अवधेश प्रसाद यांनी जागा सोडल्यामुळे मतदान आवश्यक होते. मिल्कीपूरमध्ये 5 फेब्रुवारी रोजी मतदान होणार आहे आणि 8 फेब्रुवारी रोजी निकाल जाहीर होतील. भाजपने संविधानाची 75 वर्षे साजरी करण्यासाठी देशव्यापी मोहीम ‘संविधान गौरव अभियान’ सुरू केल्यामुळे, राज्य युनिटने अधिक नाविन्यपूर्ण होण्याचा विचार केला आहे, असे ते म्हणाले.

“लोकसभेत विरोधकांच्या ‘संविधान बचाओ’ या बनावट कथेमुळे आम्हाला मोठा धक्का बसला होता हे आम्हाला अजूनही आठवते, जिथे त्यांचे नेते रॅलीमध्ये संविधानाच्या प्रती दाखवत होते. म्हणून, आम्ही स्वच्छता कर्मचाऱ्यांना संविधानाच्या प्रती, आंबेडकरांचे फोटो आणि झेंडे देऊन सक्षम करण्याचा निर्णय घेतला. महाकुंभ हा एकतेचा एक महान उत्सव आहे, ज्याची संविधान हमी देते,” असे ते पुढे म्हणाले.

‘दलित मोर्चालाही सहभागी करून घेतले जाणार’

निवडणुकीच्या साहित्याचे वाटप करण्याव्यतिरिक्त, एससी-एसटी शाखेने विरोधकांच्या ‘संविधान बचाओ’च्या आवाहनाला तोंड देण्यासाठी अयोध्येत लहान गटांच्या बैठका आयोजित करण्याची योजना आखली आहे.

“आम्ही आमचा संदेश थेट त्यांच्यापर्यंत (प्रेक्षकांपर्यंत) पोहोचवण्यासाठी छोट्या बैठका घेण्याची योजना आखली आहे. आम्ही एक पत्रक तयार केले आहे ज्यामध्ये आम्ही काँग्रेस आणि सपा दोघेही दलितविरोधी कसे आहेत याचा उल्लेख करत आहोत. या पत्रकांद्वारे आम्ही त्यांना सांगू की सपाच्या कार्यकर्त्यांनी मायावतींवर कसा हल्ला केला आणि नेहरू आंबेडकरांच्या पूर्णपणे विरोधात कसे होते,” असे राज्यातील भाजपचे अनुसूचित जातीचे शाखाप्रमुख राम चंद्र कन्नोजिया यांनी द प्रिंटला सांगितले. भाजपने अयोध्या गमावली कारण “आम्ही विरोधकांच्या बनावट कथेला विरोध केला नाही”, असे ते म्हणाले. “आता, आम्ही राज्यभर लहान गट ‘चौपाल’ (बैठका) आयोजित करू.”

भाजपच्या एका वरिष्ठ राज्य नेत्याने द प्रिंटला सांगितले की, अमित शहा यांनी संसदेत आंबेडकरांवर केलेल्या वक्तव्याभोवती निर्माण झालेल्या वादाचा परिणाम उत्तर प्रदेशात होऊ शकतो अशी भीती राज्य युनिटला आहे. “म्हणून, पक्षाने त्याचा सामना करण्यासाठी एक योजना आखली आहे.” “या छोट्या गटांमध्ये संविधान प्रतींचे वाटप आणि स्वच्छता कामगारांचा सत्कार कॅबिनेट मंत्र्यांकडून नाही तर राज्य अधिकाऱ्यांकडून केला जात आहे, अन्यथा विरोधकही या उपक्रमाची (या हालचालीची) नक्कल करतील,” असे भाजप नेते म्हणाले.

महाकुंभ हा या उपक्रमाची सुरुवात करण्यासाठी सर्वात मोठे व्यासपीठ आहे जिथे राज्यभरातील स्वच्छता कर्मचारी येतात, असे ते म्हणाले. “आता अयोध्या हे आमचे दुसरे लक्ष्य आहे कारण मिल्कीपूरमध्ये दलित मतदारांची संख्या 30 टक्क्यांपेक्षा जास्त आहे.”सपाचे प्रवक्ते मनोज काका यांनी भाजपवर टीका करताना म्हटले की, संविधानाच्या प्रती मिळाल्यामुळे दलित सत्ताधारी पक्षाला मतदान करतील ही चुकीची धारणा आहे.

“प्रत्येक समुदाय आता सतर्क आहे. त्यांना त्यांचे हक्क हवे आहेत. त्यांना भाजपच्या ‘आरक्षणविरोधी’ धोरणांबद्दल माहिती आहे. त्यांच्या नेत्यांनी स्वतः म्हटले होते, ‘400 पार के बाद, संविधान बदल देंगे’ (400 पेक्षा जास्त जागा मिळवल्यानंतर संविधान बदलणार). त्यांच्या एका वरिष्ठ नेत्याने संसदेत आंबेडकरांबद्दल कठोर शब्द वापरले. दलित समुदाय हे माफ करणार नाही, “असे ते शहा यांचे नाव न घेता म्हणाले. “जर त्यांना स्वच्छता कर्मचाऱ्यांचे कल्याण करायचे असेल, तर त्यांनी सरकारी योजनांतर्गत त्यांना घरे का दिली नाहीत? अयोध्येत, जनता स्थानिक समस्यांबद्दल चांगलीच जागरूक आहे.” असे प्रतिपादन त्यांनी केले.