महायुतीच्या दोन मंत्र्यांवरून देवेंद्र फडणवीस टीकेचे लक्ष्य

धनंजय मुंडे (उजवीकडील) आणि नितेश राणे.

मुंबई: महाराष्ट्रातील नवीन सरकारने शपथ घेतल्यानंतर एक महिन्यापेक्षा कमी कालावधी उलटला असताना, त्यांचे दोन मंत्री, अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाचे (राष्ट्रवादी) धनंजय मुंडे आणि भारतीय जनता पक्षाचे (भाजप) नितेश राणे यांच्यात आधीच वाद निर्माण झाला आहे. राज्य मंत्रिमंडळातून त्यांची हकालपट्टी करण्याची मागणी विरोधकांनी केली आहे.

बीड जिल्ह्यातील परळीचे आमदार मुंडे यांना खंडणीच्या आरोपाखाली अटक करण्यात आलेल्या वाल्मिक कराड यांच्याशी जवळीक आणि बीड जिल्ह्यातील सरपंच संतोष देशमुख यांच्या हत्येशी त्यांचा संभाव्य संबंध असल्याबद्दल विरोधकांच्या रोषाला सामोरे जावे लागत आहे.

महाराष्ट्राचे माजी मुख्यमंत्री नारायण राणे यांचे पुत्र निलेश राणे यांनी संपूर्ण केरळ राज्याला ‘मिनी-पाकिस्तान’ म्हटल्याने त्यांच्यावर जोरदार टीका होत आहे. केरळचे मुख्यमंत्री पिनराई विजयन यांनी ही टिप्पणी अत्यंत निषेधार्ह असल्याचे म्हटले आहे. काँग्रेस आमदार विजय वडेट्टीवार यांनी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म X वर एका पोस्टमध्ये म्हटले आहे: “गुंडागर्दीने दोन समुदायांमध्ये तेढ निर्माण करणे आणि प्रक्षोभक भाषा वापरणे हा महायुतीच्या मंत्रिमंडळात समावेश करण्यासाठी पात्रता निकष असल्याचे दिसते. त्यामुळे वेळोवेळी अशी विधाने करून आपली पात्रता सिद्ध करण्याची महायुतीमध्ये स्पर्धा असल्याचे दिसून येत आहे.

महायुतीमध्ये भाजप, शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालील शिवसेना आणि अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेसचा समावेश आहे. दोन्ही मंत्र्यांच्या बाबतीत आपापल्या पक्षांनी हेतुपूर्वक मौन पाळले आहे. मुंडे यांच्या राजीनाम्याच्या मागणीवर उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी कोणतेही भाष्य केलेले नाही. दरम्यान, मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी मंगळवारी पत्रकारांना सांगितले: “मला याच्या राजकारणात पडायचे नाही, परंतु ज्यांच्या विरोधात पुरावे सापडतील त्या सर्वांवर आम्ही कठोर कारवाई करू. तपासात कोणाचाही दबाव येणार नाही. गुंडगिरी आम्ही खपवून घेणार नाही. संतोष देशमुख यांच्या हत्येमागील आरोपींना अटक करणे हे माझ्यासाठी सर्वात महत्त्वाचे काम आहे.”

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील कणकवलीचे आमदार राणे हे पहिल्यांदाच मंत्री आहेत, तर मुंडे हे पूर्वीच्या एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालील महायुती सरकारमध्ये तसेच उद्धव ठाकरे यांच्या नेतृत्वाखालील महाविकास आघाडी (एमव्हीए) सरकारमध्ये मंत्री होते.

धनंजय मुंडे आणि त्यांचा उजवा हात

भाजपचे दिवंगत नेते गोपीनाथ मुंडे यांचे पुतणे धनंजय मुंडे यांच्याकडे फडणवीस यांच्या नेतृत्वाखालील महाराष्ट्र सरकारमध्ये अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण खाते आहे. तीन आठवडे फरार राहिल्यानंतर मंगळवारी पुणे गुन्हेगारी गुप्तचर विभागासमोर आत्मसमर्पण करणारा कराड हा मुंडेंचा उजवा हात म्हणून ओळखला जातो. ते मुंडेंसाठी त्यांच्या सभांपासून  निवडणूक प्रचारापर्यंत सर्वकाही व्यवस्थापित करण्यासाठी ओळखले जातात. कराड यांनी शरणागती पत्करण्याआधी मीडियाला एक व्हिडिओ मेसेज जारी केला की त्यांच्यावरील कथित खंडणीचा खटला खोटा आहे आणि राजकीय सूडबुद्धीने त्यांना लक्ष्य केले जात आहे.

9 डिसेंबर रोजी बीडमधील कैज तालुक्यातील मसाजोग गावचे सरपंच 45 वर्षीय संतोष देशमुख यांची हत्या करण्यात आली होती. कराड यांच्या हत्येमध्ये त्यांचा सहभाग असल्याचा आरोप त्यांच्या कुटुंबीयांनी केला असून, देशमुख यांनी राष्ट्रवादीशी संबंधित लोकांकडून खंडणी उकळण्याचा प्रयत्न केला म्हणून त्यांची हत्या करण्यात आली. हत्येपूर्वी बीडमधील पवनचक्की कंपनीकडून दोन कोटी रुपयांच्या खंडणीच्या प्रकरणात कराडचे नाव आरोपी म्हणून होते.

बुधवारी स्थानिक न्यायालयाने त्याला 14 दिवसांची पोलीस कोठडी सुनावली.

नाव उघड न करण्याच्या अटीवर राष्ट्रवादीच्या एका नेत्याने ‘द प्रिंट’ला सांगितले की, ‘कराड हे गोपीनाथ मुंडे यांच्या घरी गृहसेवक होते आणि त्यांनी हळूहळू मुंडेंचा विश्वास संपादन केला. गोपीनाथ मुंडे यांचे बंधू आणि धनंजय मुंडे यांचे वडील पंडित अण्णा मुंडे यांच्याशीही त्यांची जवळीक वाढली. 2013 मध्ये धनंजय मुंडे यांनी भाजपमधून बाहेर पडून राष्ट्रवादीत प्रवेश केला तेव्हा कराड यांनीही त्याचा पाठपुरावा केला.

वर्षानुवर्षे मुंडे कुटुंबीयांच्या पाठिंब्याने बीड जिल्ह्यात कराड यांचा दबदबा वाढला कारण 2001 मध्ये ते पहिल्यांदा नगरसेवक झाले. ते परळी नगरपरिषदेचे उपनगराध्यक्ष व अध्यक्ष राहिले आहेत आणि सध्या बीडच्या जिल्हा नियोजन आणि विकास समितीचे ते सदस्य आहेत.

गेल्या आठवड्यात शरद पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेसचे आमदार जितेंद्र आव्हाड यांनी धनंजय मुंडे यांची चुलत बहीण पंकजा मुंडे यांच्या भाषणाचा एक छोटा व्हिडिओ सोशल मीडियावर शेअर केला होता.  व्हिडिओमध्ये, त्या  एका रॅलीला संबोधित करताना दिसतात. त्यावर  ‘गर्दीत वाल्मिक कराड कुठे होते? ज्यांच्याशिवाय धनंजय मुंडे काम करू शकत नाहीत?” असा प्रश्न त्यांनी उपस्थित केला. मंगळवारी पत्रकारांशी बोलताना आव्हाड म्हणाले: “कराड यांना अटक करण्यात आली आहे, परंतु त्यांचे वरिष्ठ अद्याप बाहेर आहेत. महाराष्ट्राच्या इतिहासात जेव्हा-जेव्हा कोणत्याही विद्यमान मंत्र्यांवर चुकीचे आरोप झाले, तेव्हा त्यांनी खुर्ची सोडली.कराड यांच्या अटकेसाठी आणि धनंजय मुंडे यांच्या राजीनाम्याच्या मागणीसाठी शनिवारी बीडमध्ये मोठे आंदोलन करण्यात आले.

यापूर्वी धनंजय मुंडे हे मराठवाड्यातील बीड या भाजपच्या बालेकिल्ल्यात आपले अस्तित्व प्रस्थापित करत अविभाजित राष्ट्रवादी काँग्रेससाठी एक संपत्ती होते. 2023 मध्ये राष्ट्रवादी काँग्रेसमध्ये फूट पडली तेव्हा धनंजय मुंडे यांनी अजित पवार यांच्यासोबत आघाडी केली आणि महायुती सरकारमध्ये सामील झाले. मात्र, यापूर्वीही त्यांनी पक्षाला अडचणीत आणले आहे. ठाकरे यांच्या नेतृत्वाखालील ‘मविआ’ सरकारमध्ये मंत्री असताना, धनंजय मुंडे यांना लैंगिक छळाच्या आरोपांचा सामना करावा लागला, जो नंतर तक्रारकर्त्याने मागे घेतला. मुंडे यांनी आरोप नाकारले असताना, या संपूर्ण प्रकरणामुळे त्यांनी  हे उघड केले की ते तक्रारदाराच्या बहिणीशी सहमतीच्या नात्यात  होते आणि तिला दोन मुलेही होती. आपल्या कुटुंबाला, पत्नीला आणि मित्रमंडळींना या नात्याची जाणीव होती आणि त्यांनी मुंडे कुटुंबीयांचे नाव असलेल्या मुलांचा स्वीकार केल्याचे त्यांनी सांगितले.

महायुती सरकारमध्ये तत्कालीन कृषिमंत्री धनंजय मुंडे यांची त्यांच्या खात्यातील एका सनदी सेवकाशी भांडण झाले ज्याने त्यांच्या काही योजना राबविण्यास नकार दिला. अधिकाऱ्याची दुसऱ्या विभागात बदली झाली.

नितेश राणे, भाजपचा हिंदुत्वाचा आवाज

रविवारी, पुणे जिल्ह्यातील पुरंदर तालुक्यात एका सभेला संबोधित करताना राणे यांनी केरळला “मिनी-पाकिस्तान” असे संबोधले आणि त्यामुळेच राहुल आणि प्रियंका गांधींसारखे काँग्रेस नेते राज्यातून निवडून येत आहेत’ असे वक्तव्य त्यांनी केले. “सर्व दहशतवादी त्यांना मतदान करतात,” ते म्हणाले. राणे घराणे- वडील नारायण राणे, भाऊ नीलेश आणि स्वतः नितेश- अनेकदा वादात सापडले आहेत.

निलेश राणे यांनी राजकीय विरोधकांबद्दल बोलताना अनेकदा अपशब्द वापरले आहेत, तर नितेश यांनी रागाच्या भरात एका सरकारी अधिकाऱ्यावर चिखलफेक केली.मात्र, उशिरापर्यंत फडणवीस मंत्रिमंडळात मत्स्यव्यवसाय खाते असलेले नितेश हे भाजपचा जोरदार खडा आवाज बनले आहेत. काहीवेळा पक्ष आमदारांच्या वक्तव्यापासून स्वतःला दूर ठेवतो, त्यांना वैयक्तिक नेत्याची टिप्पणी म्हणतो, तर काही वेळा तो गप्प बसतो.गेल्या वर्षी सप्टेंबरमध्ये, नितेश राणे यांनी “मशिदीत घुसून आतल्यांना मारहाण” या त्यांच्या वक्तव्याबद्दल त्यांच्या प्रतिस्पर्ध्यांकडून टीका केली होती.

2023 ते आत्तापर्यंत, नितेश राणे हिंदुत्ववादी संघटनांची एक छत्री संघटना असलेल्या सकल हिंदू समाजाने आयोजित केलेल्या अनेक ‘हिंदू जन आक्रोश’ रॅलीमध्ये सहभागी झाले होते, मुस्लिमांबद्दल अशी विधाने केली ज्यामुळे त्यांच्यावर द्वेषयुक्त भाषणाचा गुन्हा दाखल झाला. या वर्षी जानेवारीमध्ये सोलापुरात अशाच एका सभेत बोलताना नितेश राणे यांनी जमलेल्या लोकांना सांगितले की, “त्यांचा बॉस सागर बंगल्यात राहतो” म्हणून त्यांनी पोलिसांची भीती बाळगू नये. त्यावेळी उपमुख्यमंत्री असलेल्या फडणवीस यांच्या शासकीय निवासस्थानाचा हा संदर्भ होता.त्यांच्या केरळच्या टिप्पणीवर, नितेश राणे यांनी प्रतिक्रियेचा सामना केल्यानंतर, स्पष्ट केले की केरळ हा भारताचा भाग आहे आणि ते फक्त राज्यातील परिस्थितीची पाकिस्तानशी तुलना करत आहेत.

“केरळ हा भारताचाच भाग आहे. तथापि, हिंदूंची कमी होत चाललेली लोकसंख्या ही प्रत्येकाने चिंतेची बाब आहे. हिंदूंचे मुस्लिम आणि ख्रिश्चन (इस्लाम आणि ख्रिश्चन) मध्ये धर्मांतर करणे ही तिथे रोजची गोष्ट बनली आहे. लव्ह जिहादच्या घटनांमध्ये हिंदू महिलांना लक्ष्य केले जात आहे, असेही नितेश राणे यांनी माध्यमांशी बोलताना सांगितले.

काँग्रेसचे सरचिटणीस के.सी. केरळच्या अलापुझ्झा संसदीय जागेचे प्रतिनिधित्व करणारे वेणुगोपाल यांनी X वर एका पोस्टमध्ये म्हटले आहे: “वेळोवेळी, भाजप केरळच्या विरोधात विष पसरवण्यासाठी आपल्या द्वेष करणाऱ्यांना तैनात करते. ‘मिनी पाकिस्तान’ सारख्या शब्दांचा वापर केल्याने त्यांच्यात केरळच्या लोकांबद्दल खोलवर वैर आहे हे दिसून येते.  पंतप्रधान मोदींना राणेंच्या विधानाची चाड असेल तर त्यांनी त्यांना ताबडतोब बडतर्फ करावे.”