‘मिझोराममध्ये पायाभूत सुविधांचा विकास गरजेचा’: हॉकी खेळाडू लालरेमसियामी

लालरेमसियामी हमरझोटे

नवी दिल्ली: मिझोराममधील शालेय संघापासून ते राष्ट्रीय महिला हॉकी संघासाठी तिचा 150 वा सामना खेळण्यापर्यंत, लालरेमसियामी हमरझोटेचा प्रवास समर्पण, दृढनिश्चय आणि शिस्तबद्धतेचा आहे. या 24 वर्षीय तरुणीने 14 नोव्हेंबर रोजी महिला आशियाई चॅम्पियन्स ट्रॉफीमध्ये थायलंडचा 13-0 असा पराभव करण्यास भारताला मदत करून 150 वा मैलाचा दगड पार केला.

आंतरराष्ट्रीय स्तरावर भारतीय महिला खेळाडूंच्या वाढत्या प्रसिध्दीला मूर्त रूप देणाऱ्या या ट्रेलब्लेझरला 2017 मध्ये राष्ट्रीय संघात प्रवेश करण्यासाठी अवघ्या सहा वर्षे लागली, तेव्हापासून तिने सेरछिप येथील थेनझॉल येथील हॉकी अकादमीमध्ये शिकण्यास सुरुवात केली.

टोकियो 2020 ऑलिम्पिकमध्ये भाग घेतल्यानंतर ती महत्त्वपूर्ण ठरली आहे – जिथे भारतीय महिला संघाचे एक पदक थोडक्यात हुकले आणि तो चौथ्या क्रमांकावर राहिला.

मुख्यतः फॉरवर्ड म्हणून खेळणारी ही खेळाडू राष्ट्रकुल स्पर्धेतही खेळली, ज्यामुळे भारताला 2018 मध्ये कांस्यपदक जिंकून देण्यात मदत झाली. 2022 मध्ये संघ चौथ्या स्थानावर राहिला. परंतु, बिहारच्या राजगीरमध्ये नुकत्याच संपन्न झालेल्या महिला आशियाई चॅम्पियनशिपचे विजेतेपद मिळवले. तिने 150व्यांदा स्टिक हातात घेतली  आणि भारतीय संघाने चीनला 1-0 असे हरवले.

विजयाबद्दल बोलताना ती म्हणाली: “माझ्या देशासाठी 150 सामने खेळल्याचा मला अभिमान वाटतो. प्रथम, मला आशीर्वाद दिल्याबद्दल मी देवाचे आभार मानू इच्छिते , तसेच माझे कोचिंग स्टाफ आणि टीममेट ज्यांनी मला हा टप्पा गाठण्यात पाठिंबा दिला आहे. पुढे जाताना, माझ्या देशाला पुन्हा एकदा अभिमान वाटावा यासाठी मी कठोर परिश्रम करत राहीन.”

आता ती इंटरनॅशनल हॉकी फेडरेशन (FIH) द्वारे आयोजित स्पर्धा खेळण्यासाठी  उत्सुक आहे आणि त्यासाठी संघाला काही क्षेत्रात सुधारणा करण्याची गरज आहे, असे ती म्हणाली. “आशियाई खेळांनंतर, आम्ही युरोपियन खेळांच्या तयारीसाठी आमच्या कामगिरीचे मूल्यमापन केले. आमचा खेळ अधिक मजबूत  करण्यासाठी आम्ही आमच्या मागील सामन्यांचे पुनरावलोकन करण्याची आणि व्हिडिओ फुटेजचे विश्लेषण करण्याची योजना आखत आहोत.” असे ती सांगते.

आव्हानांवर मात

अटीतटीच्या स्पर्धांमध्ये हमरझोटेचे वर्चस्व हे संघाच्या वाढीसाठी आणि यशासाठीचा अविभाज्य घटक आहे. पण तिचा हा प्रवास आव्हानांशिवायचा नव्हता. ती पहिल्यांदा संघात सामील झाली तेव्हा सर्वात महत्त्वाचा अडथळा म्हणजे भाषा. “माझ्यासाठी सर्वात मोठी समस्या म्हणजे हिंदी शिकणे, कारण माझ्या टीममेट्सशी संवाद साधणे कठीण होते,” तिने द प्रिंटला सांगितले.

तथापि, झोटेची खेळाप्रती असलेली वचनबद्धता आणि स्पर्धेच्या कठोर मागण्यांशी जुळवून घेण्याची तिची क्षमता यामुळे तिला अधिक उंचीवर नेले. या खेळाडूने राष्ट्रीय संघात आपले स्थान निर्माण केले आहे, कारण नुकत्याच झालेल्या आशियाई स्पर्धेतील विजयामुळे तिच्याकडून अपेक्षा वाढल्या आहेत तसेच संघाचा आत्मविश्वास वाढला आहे.

राष्ट्रीय संघ पॅरिस ऑलिम्पिकसाठी पात्र ठरू शकला नसल्यामुळे हे विशेष महत्त्वाचे होते. “आम्ही एका वेळी एक सामना चॅम्पियनशिप गाठण्याचा निर्णय घेतला. कोरिया असो वा मलेशिया, आमचे लक्ष प्रत्येक सामन्यात विजय मिळवण्यावर होते,” झोटे पुढे म्हणाली.

FIH रायझिंग स्टार ऑफ द इयर 2019 म्हणते की तिच्या गृहराज्य मिझोरामला मुलींना अधिकाधिक पुढे येण्यासाठी चांगल्या सुविधा आणि ग्राउंडची सोय आवश्यक आहे.

“मिझोरममध्ये हॉकी फारशी लोकप्रिय नाही आणि या खेळाविषयी जागरूकता खूपच कमी आहे. तथापि, पॅरिस ऑलिम्पिक, राष्ट्रकुल क्रीडा स्पर्धा आणि महिला आशियाई चॅम्पियनशिपमध्ये सहभागी झाल्यानंतर, राज्यातील अधिक लोक हॉकी खेळू लागले आहेत. पण अजूनही बरेच काही सुधारायचे आहे. अनेकांना हे समजत नाही की त्यांची मुलेही हॉकी खेळू शकतात,” ती म्हणाली.

ती म्हणाली, मिझोराममध्ये खेळासाठी योग्य सुविधांचा अभाव आहे. “आमच्याकडे फक्त तीन हॉकी मैदाने आहेत आणि ती खूप दूर आहेत. हॉकी खेळण्याची आकांक्षा असणारी अनेक मुले पायाभूत सुविधांअभावी खेळ सोडून देतात. मिझोराममध्ये आवश्यक सुविधा आणि अधिक सुलभ हॉकी मैदान असल्यास, ते भारताचे प्रतिनिधीत्व करण्यासाठी अनेक खेळाडू तयार करू शकतील.”

“माझ्या देशाचे प्रतिनिधित्व करणे मला नेहमीच अभिमानास्पद वाटते. जेव्हा मी पहिल्यांदा संघात सामील झाले तेव्हा माझे स्वप्न भारतीय जर्सी घालण्याचे होते. शेवटी जेव्हा मला ती संधी मिळाली तेव्हा ते आश्चर्यकारक वाटले. प्रत्येक वेळी जेव्हा मी माझ्या देशासाठी खेळते तेव्हा लोकांचे कौतुक ऐकून, मला आणखी प्रेरणा मिळते,” ती म्हणाली.