‘आवामी लीगला बांगलादेशात निवडणूक लढवण्याचा नैतिक अधिकार नाही’: बीएनपी युवा नेत्याचे वक्तव्य

नासिर उद्दीन नसीर, बांगलादेश नॅशनलिस्ट पार्टीच्या युवा शाखेचे नेते

ढाका: बांगलादेशातील अंतरिम सरकारचे काळजीवाहू मुहम्मद युनूस यांनी जाहीर केल्यानंतर देशातील पुढील राष्ट्रीय निवडणुका 2025 च्या शेवटी ते 2026 च्या पहिल्या सहामाहीत होऊ शकतात. मात्र बांगलादेश नॅशनलिस्ट पार्टीचे (बीएनपी) युवा नेते नसीरउद्दीन नसीर म्हणाले की, अवामी लीगने मतदानात भाग घेण्याचा नैतिक अधिकार गमावला आहे.

ढाका येथून फोनवर ‘द प्रिंट’शी बोलताना, बीएनपीची  युवा शाखा, बांग्लादेश जतीओताबादी चत्रदलचे सरचिटणीस असलेले 35 वर्षीय नसीर म्हणाले की, शेख हसीना यांच्या नेतृत्वाखालील अवामी लीग सरकारच्या काळातच देश निवडणूक लोकशाहीपासून निरंकुशतेकडे गेला आहे. “अवामी लीग बांगलादेशातील पुढच्या निवडणुकीत भाग घेते की नाही हे जनतेच्या मनःस्थितीवर अवलंबून असेल, परंतु जुलै क्रांती ज्याने हसिना राजवटीचा पाडाव झाला तो बांगलादेशात लोकशाही परत आणण्याविषयी होता,” नासिर म्हणाले.

ते पुढे म्हणाले की निवडणूक लोकशाहीवरील हल्ले शेख हसीना यांच्या कार्यकाळापासून सुरू झाले नाहीत तर त्यांचे वडील शेख मुजीबुर रहमान यांच्या कारकिर्दीत झाले.

“हे कदाचित आता सार्वजनिक स्मृतीत फारसे नसेल, पण  25 जानेवारी 1975 रोजी संविधानातील चौथ्या दुरुस्तीनंतर मुजीबने बांगलादेश कामगार-शेतकरी पीपल्स लीग किंवा बाकसालची स्थापना केली. राष्ट्रपतींच्या आदेशाने अवामी लीग, कम्युनिस्ट पार्टी ऑफ बांग्लादेश, नॅशनल अवामी पार्टी (मुझफ्फर) आणि बांग्लादेश जातिया लीग व्यतिरिक्त इतर सर्व राजकीय पक्षांना बेकायदेशीर ठरवले जे बक्सालचा भाग होते,” नासिर म्हणाले. नासिर यांच्या मते, बांगलादेशातील बहु-पक्षीय लोकशाहीच्या ऱ्हासाची ती सुरुवात होती, जी शेख हसीना यांच्या 15 वर्षांच्या अखंड सत्तेत अधिक वेगाने झाली.

यावर्षी 7 जानेवारीच्या राष्ट्रीय निवडणुकीत बीएनपीने भाग घेतला नव्हता. खरे तर बीएनपीनेच बांगलादेशमध्ये हसीना यांना सलग चौथ्यांदा सत्तेवर आणले. बांगलादेशातील सर्वात मोठा इस्लामिक पक्ष, ‘जमात-ए-इस्लामीने बांगलादेश’ला न्यायालयांनी निवडणुकीत उतरण्यापासून प्रतिबंधित केले होते. “या निवडणुकीत कोण जिंकेल हा मुख्य प्रश्न नाही – निकाल आधीच ठरलेला आहे – तर त्याच्या विश्वासार्हतेची आता चाचणी आहे,” अल जझीराचे जोनाह हल यांनी ढाका येथून वृत्त दिले होते.

आणि बांगलादेशातील निवडणूक लोकशाही सौम्य करण्यासाठी तिच्या सरकारच्या कथित प्रदीर्घ प्रयत्नांना न जुमानता, हसीना यांना भारताचा सतत पाठिंबा आहे, ज्यामुळे बांगलादेशमध्ये भारतविरोधी भावना तीव्र झाली आहे. “आम्ही रक्ताने स्वातंत्र्य मिळवले. ते स्वातंत्र्य आपण विकायचे का? पिंडीचे स्वातंत्र्य हिरावून घेतले; आता आपण ते दिल्लीला समर्पण करणार का? आमच्याकडे असे रक्त नाही,” बीएनपीचे संयुक्त सरचिटणीस रुहुल कबीर रिझवी यांनी आगरतळा येथील बांगलादेश वाणिज्य दूतावासावरील हल्ल्याच्या निषेधार्थ जाहीरपणे आपल्या पत्नीची भारतीय साडी आणि भारतीय बेडशीट जाळल्यानंतर सांगितले होते.

“हे फक्त 2024 नव्हते, तर त्यापूर्वीच्या दोन राष्ट्रीय निवडणुका – 2014 आणि 2018 मध्ये, ज्यांनी हसीनांना सत्तेवर आणले – ती लोकशाहीची थट्टा होती. आणि आमचा असा विश्वास आहे की या संपूर्ण काळात भारताने हसीना यांना साथ दिली. त्यामुळे भारत आणि बांगलादेश यांच्यातील संबंध अधिक बिघडले आहेत,” नासिर म्हणाले.

‘भारताने खऱ्या लोकांची क्रांती मोडून काढली’

नसीर यांच्या म्हणण्यानुसार, गेल्या 15 वर्षांत बांगलादेशातील तरुणांनी हसीना यांच्या नेतृत्वाखाली लोकशाहीचा नाश होताना पाहिला. आणि ते म्हणाले की बांगलादेशातील कोटा प्रणालीच्या विरोधात जुलैमध्ये विद्यार्थ्यांच्या निदर्शनास कारणीभूत ठरले जे बांगलादेश समाजाच्या सर्व घटकांच्या सहभागासह हसीना राजवटीविरूद्ध मोठ्या प्रमाणात अशांतता पसरण्याचे कारण बनले. नासिर म्हणाले की, जुलै क्रांतीची बदनामी करण्याबाबत भारताकडून अनेक चर्चा झाल्या आहेत जी बांगलादेशातील लोकांसाठी चांगली ठरली नाही.

बांगलादेशच्या लोकांसाठी विद्यार्थ्यांनी केलेली ही क्रांती होती. हसीना पदच्युत झाल्यानंतर भारताकडून या आंदोलनामागे परकीय हात असल्याचे ऐकायला मिळाले. वास्तविक जनक्रांतीबद्दल भारतीय माध्यमांनी दिलेल्या वृत्तांनी बांगलादेशला दुखावले आहे,” ते म्हणाले. भारत-बांग्लादेश सीमेवर बांगलादेशींच्या हत्या, विद्यार्थ्यांच्या क्रांतीकडे दुर्लक्ष करणारी वृत्ती आणि हसीनावर जास्त अवलंबून राहणे ही बांगलादेश नागरी समाजातील भारतविरोधी भावनांमागील प्रमुख कारणे आहेत, असेही नसीर म्हणाले. “बीएनपीला भारतासोबत काम करायचे आहे. भारताने बांगलादेशशी संपर्क साधावा आणि लोकांशी संपर्क प्रस्थापित करावा अशी आमची इच्छा आहे. हा नवा बांगलादेश आहे जो भूतकाळातील चुका सुधारू इच्छितो,” ते सांगतात.

पक्षाचे कार्यवाहक अध्यक्ष तारिक रहमान लवकरच बांगलादेशला परतणार असल्याने बीएनपीला आनंद झाला आहे. 1 डिसेंबर रोजी, बांगलादेश उच्च न्यायालयाने 21 ऑगस्ट 2004 रोजी अवामी लीगच्या शीर्ष नेतृत्वावरील ग्रेनेड हल्ल्यातील 24 ठार आणि शेकडो अवामी लीग नेते आणि कार्यकर्ते जखमी झालेल्या इतर आरोपींसह रहमानची निर्दोष मुक्तता केली. रहमान सप्टेंबर 2008 पासून लंडनमध्ये स्व-निर्वासित आहेत. “संपूर्ण देश त्याच्या परतीची वाट पाहत आहे,” नासिर म्हणाले.