बलुच फुटीरतावादी गटांकडून संयुक्त लष्करी कमांडची घोषणा

बलुचिस्तानमध्ये लक्ष्यित हल्ल्यांविरुद्ध निषेध करणाऱ्या बलुच कार्यकर्त्यांचा फाइल फोटो.

नवी दिल्ली: बलुचिस्तानमध्ये पाकिस्तान आणि चीनचा सामना करण्यासाठी बलुचिस्तान राजी आजोई संगर (BRAS) च्या नेतृत्वाखालील बलुचिस्तान फुटीरतावादी गटांनी एका महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलत एक संयुक्त लष्करी कमांडची घोषणा केली आहे. बलुचिस्तान आणि सिंधी फुटीरतावादी गटांमधील तीन दिवसांच्या संयुक्त बैठकीनंतर रविवारी ही घोषणा करण्यात आली. या बैठकीत या प्रदेशातील फुटीरतावाद्यांच्या लष्करी आणि राजनैतिक रणनीतींमध्ये पूर्णपणे सुधारणा करण्यावर भर देण्यात आला.

बलुचिस्तान राजी आजोई संगर (बीआरएएस) ही बलुचिस्तानमधील स्वातंत्र्य समर्थक सशस्त्र गटांची 2018 ची युती आहे. बलुचिस्तान लिबरेशन आर्मी (BLA), बलुचिस्तान लिबरेशन फ्रंट (BLF) आणि बलुचिस्तान रिपब्लिकन आर्मी (BRA) यांच्या विलीनीकरणातून स्थापन झालेली ही युती आता बलुचिस्तान नॅशनल आर्मी (BNA) म्हणून स्वतःला संघटित करण्यास वचनबद्ध आहे. ‘द बलुचिस्तान पोस्ट’च्या अहवालानुसार, 2024 मध्ये बलुचिस्तान बंडखोर गटांनी 938 हल्ले केले, ज्यामुळे 25  जिल्ह्यांमधील 327 भागात 1 हजारहून अधिक लोकांचा मृत्यू, 689 जखमी आणि मालमत्तेचे मोठे नुकसान झाले. 2023 च्या तुलनेत हल्ल्यांमध्ये 53% वाढ आणि मृतांमध्ये 80% वाढ झाली आहे.

बलुचिस्तान लिबरेशन आर्मी (बीएलए) सर्वात जास्त सक्रिय होती, 302 हल्ले झाले, ज्यामध्ये 580 हून अधिक लोक मृत्युमुखी पडले आणि 370 \ जण जखमी झाले. बलुचिस्तान लिबरेशन फ्रंट (बीएलएफ) ने 284 हल्ले केले, ज्यामध्ये 280 हून अधिक लोक मृत्युमुखी पडले. बीआरएएस ने 204 हल्ले केले, ज्यामध्ये 41 हून अधिक लोक मृत्युमुखी पडले.

रविवारी एका निवेदनात, बीआरएएस प्रवक्ते बलोच खान यांनी तीन दिवसांच्या बैठकीचे निकाल जाहीर केले, ज्यामध्ये त्यांच्या घटक गटांचे नेतृत्व आणि कार्यकर्त्यांना एका एकत्रित लष्करी रचनेखाली एकत्रित करण्यासाठी नवीन लष्करी समित्या आणि विभाग स्थापन करण्याची योजना जाहीर केली.”या प्रक्रियेचा मुख्य उद्देश बलुच प्रतिकार शक्तींना विखुरलेल्या कारवायांमधून एका संघटित, समन्वित आणि निर्णायक शक्तीमध्ये रूपांतरित करणे आहे, जे शत्रूविरुद्ध एक अजिंक्य भिंत ठरेल,” असे निवेदनात म्हटले आहे.

घोषणेनंतर लगेचच, पाकिस्तान मुस्लिम लीग-एनचे वरिष्ठ नेते आणि माजी संघीय गृहमंत्री राणा सनाउल्लाह यांनी सोमवारी बलुचिस्तानमधील वाढत्या सुरक्षा धोक्यांबद्दल इशारा दिला. त्यांनी इशारा दिला की जर सुरक्षा उपाययोजना वाढवल्या नाहीत तर सशस्त्र गट “पर्वतांमधून बाहेर पडू शकतात” आणि प्रदेशाचा ताबा घेऊ शकतात, असे द बलुचिस्तान पोस्टने वृत्त दिले आहे.

रणनीतीत बदल

नवीन बीआरएएस रणनीतीमध्ये आधुनिक गनिमी युद्धाचा समावेश आहे, तंत्रज्ञानाचा वापर करून पाकिस्तानी गुप्तचर यंत्रणेत घुसखोरी करणे आणि अचूकतेने हल्ले करणे. “शत्रूची बुद्धिमत्ता श्रेष्ठता पूर्णपणे नष्ट करण्यासाठी, त्याच्या लष्करी स्थानांना कमकुवत करण्यासाठी आणि त्याच्या युद्ध उपकरणांना लक्ष्य करण्यासाठी एक समन्वित आणि पद्धतशीर कृती योजना तयार करण्यात आली आहे, जी शक्य तितक्या लवकर अंमलात आणली जाईल,” बीआरएएस निवेदनात म्हटले आहे.

त्यांच्या लष्करी रणनीतीव्यतिरिक्त, फुटीरतावादी गट पाकिस्तान आणि चीनकडून “बलूच संसाधनांची लूट” म्हणून उल्लेख केलेल्या “मोठ्या प्रतिकारावर” लक्ष केंद्रित करतील. पाकिस्तानी राज्य आणि प्रदेशाच्या विकासात सहभागी असलेल्या चिनी घटकांच्या लॉजिस्टिक, आर्थिक आणि लष्करी हितसंबंधांना अडथळा आणण्यासाठी ते बलुचिस्तानमधील प्रमुख महामार्गांची नाकेबंदी वाढवण्याची योजना आखत आहेत.राजनैतिक आघाडीवर, या गटांनी आंतरराष्ट्रीय व्यासपीठावर “बलूच राष्ट्रीय मुद्दा” उपस्थित करण्यासाठी मोहीम तीव्र करण्याची योजना आखली आहे. हा गट पाकिस्तान आणि चीनने केलेल्या “अत्याचारांना” जागतिक मान्यता मिळावी यासाठी प्रयत्न करेल, ज्यामध्ये बलुच नरसंहार, जबरदस्तीने बेपत्ता करणे आणि लष्करी आक्रमण यांचा समावेश आहे.

बीआरएएस चे उद्दिष्ट आंतरराष्ट्रीय मानवाधिकार संघटना, राजनैतिक संस्था आणि जागतिक शक्तींशी मजबूत युती करणे आहे जेणेकरून त्यांच्या कारणासाठी व्यापक पाठिंबा मिळू शकेल. बीआरएएसने त्यांच्या विधानात त्यांच्या सैनिकांसाठी वैचारिक आणि बौद्धिक प्रशिक्षणाचे महत्त्व अधोरेखित केले आहे, त्यांना केवळ प्रगत लष्करी तंत्रांमध्येच नव्हे तर राष्ट्रीय विचारसरणी आणि “शत्रूच्या वसाहतवादी डावपेचांना” समजून घेण्यासाठी देखील तयार केले आहे. शेवटी, बीआरएएसच्या निवेदनात पुन्हा एकदा म्हटले आहे की बलुच राष्ट्रीय मुक्ती केवळ एका संघटित, संघटित लष्करी दलाद्वारेच साध्य करता येते. “इतिहासाने सिद्ध केले आहे की मुक्ती चळवळी तेव्हाच यशस्वी होतात जेव्हा त्या विखुरलेल्या लष्करी कारवायांच्या पलीकडे जातात आणि एका संघटित लष्करी नेतृत्वाखाली एकत्र येतात. बीआरएएस या विचारसरणीला पुढे नेत आहे जेणेकरून बलुच राष्ट्रीय चळवळीला एक अजिंक्य रचना देता येईल जी शत्रूच्या प्रत्येक कटाला हाणून पाडू शकेल आणि बलुच राष्ट्रीय मुक्ती वास्तवाच्या जवळ आणू शकेल”.

बीआरएएसची स्थापना, युती

बलुच राजी आजोई संगर (BRAS) प्रथम २०१८ मध्ये एकत्र आले, ज्यामुळे बलुच फुटीरतावादी चळवळीत एक महत्त्वपूर्ण बदल झाला. बलुचिस्तानमधील फुटीरतावादी गटांमधील ही पहिली युती होती. या उपक्रमाचे नेतृत्व बीएलएफ नेते डॉ. अल्लाह नजर बलुच यांनी केले होते, ज्यांनी विविध बलुच राष्ट्रवादी गटांची संसाधने आणि सैन्य एकत्रित करण्यासाठी युती करण्याचा प्रयत्न केला. त्यानंतर, बलुचिस्तानच्या प्रदेशात पूर्वी एकाकी असलेल्या गटांमधील समन्वय मजबूत करण्याचा या युतीचा उद्देश होता.

बलुच बंडखोरीच्या विखंडित स्वरूपामुळे निर्माण झालेल्या आव्हानांना थेट प्रतिसाद म्हणून बीआरएएसची स्थापना पाहिली गेली. या गटांचा असा विश्वास होता की अधिक प्रभावी ऑपरेशनल परिणामकारकतेसाठी, विशेषतः पाकिस्तानच्या लष्करी उपस्थिती आणि या प्रदेशातील चिनी हितसंबंधांविरुद्ध, एकीकरण आवश्यक आहे. त्याच्या स्थापनेपासून, बीआरएएस अनेक हाय-प्रोफाइल हल्ल्यांमध्ये गुंतले आहे, ज्यात पाकिस्तानी लष्करी काफिल्यांवर हल्ला, आत्मघाती बॉम्बस्फोट आणि अपहरण यांचा समावेश आहे. या कारवाया प्रामुख्याने पाकिस्तानी लष्करी कर्मचारी आणि चीन-पाकिस्तान आर्थिक कॉरिडॉर (CPEC) प्रकल्पांमध्ये सहभागी असलेल्या चिनी कामगारांवर होत्या. वैचारिक मतभेदांमुळे बीआरएएसचे या प्रदेशात कार्यरत असलेल्या इतर दहशतवादी गटांशी, ज्यात इराणमध्ये स्थित सुन्नी जिहादी गट जैश अल-अदलचा समावेश आहे, तुरळक संघर्षदेखील झाले आहेत.

बीआरएएसचा वैचारिक पाया मार्क्सवादी-डाव्या विचारसरणीच्या राष्ट्रवादावर आधारित आहे, जो बलुचिस्तानचे स्वातंत्र्य सुरक्षित करण्यावर आणि परदेशी शक्तींकडून, विशेषतः चीनकडून, त्याच्या नैसर्गिक संसाधनांचे शोषण रोखण्यावर भर देतो. गटाच्या नेतृत्वाचा असा विश्वास आहे की बलुचिस्तानची संसाधने बलुचिस्तानच्या लोकांच्या नियंत्रणाखाली राहावीत आणि बाह्य शक्तींनी ती काढू नयेत. 2020 मध्ये, बलुच राजी आजोई संगर (बीआरएएस) युतीचा भाग असलेल्या बलुच लिबरेशन आर्मी (बीएलए) ने कराची स्टॉक एक्सचेंज (KSE) वर हल्ला केला. विशेषतः 2017 मध्ये चिनी कंपन्यांच्या एका संघाने पाकिस्तान स्टॉक एक्सचेंज (PSX) मध्ये 40% इक्विटी हिस्सा 85 दशलक्ष डॉलर्समध्ये विकत घेतल्यानंतर, केएसई हे पाकिस्तानमधील चिनी आर्थिक सहभागाचे एक प्रमुख केंद्र होते.

बीएलए आणि इतर बीआरएएस सहयोगी प्रामुख्याने स्वतंत्रपणे काम करत असताना, त्यांनी 2020 मध्ये ऑपरेशन आस-रेचमध्ये सहकार्य केले ज्यामध्ये स्थानिक बलुच गटांनी लष्कर-ए-तैयबाला लक्ष्य करण्यासाठी सैन्यात सामील झाले होते कारण लष्कर-ए-तैयबाला पाकिस्तानच्या गुप्तचर सेवांकडून पाठिंबा मिळाला होता, जरी हे दावे अद्याप पडताळलेले नाहीत.